กทม. 19 ม.ค.64 - TK park จัดกิจกรรม “The Art of Kamishibai เล่าศิลป์ คามิชิไบ” เชื่อมโลกออนไลน์สู่ศิลปะการเล่านิทานแบบดั้งเดิมจากญี่ปุ่น
TK Park เปิดพื้นที่ออนไลน์ร่วมเรียนรู้ศิลปะการเล่านิทานแบบคามิชิไบแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น ในกิจกรรม “The Art of Kamishibai เล่าศิลป์ คามิชิไบ” โครงการร่วมทุนระหว่างสถาบันอุทยานการเรียนรู้และ The Japan Foundation, Bangkok โดยมีการบรรยายพิเศษโดย คุณโนซากะ เอสึโกะ และ คุณนากามูตะ ริสึโกะ ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านการแสดงและการสร้างสรรค์คามิชิไบ ที่มีประสบการณ์ระดับนานาชาติจากประเทศญี่ปุ่น ร่วมพูดคุยและแลกเปลี่ยนประสบการณ์การเล่านิทาน กระตุ้นแรงบันดาลใจเพื่อสื่อสารสำหรับเด็กในยุคสมัยใหม่ พร้อมถ่ายทอดเทคนิควิธีการเพื่อพัฒนาทักษะฝีมือการเล่านิทานโดยใช้เทคนิคคามิชิไบ
ผู้สนใจศิลปะการเล่าเรื่องสำหรับเด็กทุกท่าน บรรยายสดออนไลน์พร้อมกันในวันเสาร์ที่ 23 และวันอาทิตย์ที่ 24 มกราคม 2564 เวลา 13.00 น. ผ่านช่องทาง Facebook: TKpark อุทยานการเรียนรู้ และ Youtube: TKpark Channel
คุณโนซากะ เอสึโกะ และ คุณนากามูตะ ริสึโกะ ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านการแสดงและการสร้างสรรค์คามิชิไบ กล่าวว่าศิลปะการเล่านิทานในรูปแบบคามิชิไบ มีรูปแบบเฉพาะตัว เป็นการเล่าเรื่องราวโดยใช้ภาพวาดบนกระดาษ กระดาษแต่ละแผ่นมีเนื้อเรื่องแยกออกจากกัน การเล่าเรื่องผ่านแผ่นกระดาษที่จัดวางบนแท่นไม้ที่เปรียบเหมือนฉากนิทานแบบคามิชิไบ มีจังหวะการเล่าเรื่องและการเปลี่ยนฉากนิทาน ที่ชวนให้เด็กๆ มีส่วนร่วมและจดจ่อกับเรื่องราว ก่อเกิดการสื่อสารผ่านโลกนิทาน อันเป็นรากฐานให้เกิดความรู้สึกร่วมต่อโลกของนิทานระหว่างผู้เล่าเรื่องและผู้ฟังตัวน้อย
สำหรับศิลปะการเล่านิทานจากแผ่นกระดาษ คามิชิไบ มีประวัติยาวนานย้อนกลับไปนับร้อยปีก่อน คนญี่ปุ่นได้คิดค้นวิธีการเล่าเรื่องแสนมหัศจรรย์ขึ้นมารูปแบบหนึ่งเรียกว่าคามิชิไบ (Kamishibai) ในภาษา ญี่ปุ่นคำๆ นี้มีความหมายว่า‘ละครกระดาษ’ หรือหากจะให้อธิบายเฉพาะเจาะจงลงไปกว่านั้น คามิชิไบก็คือศิลปะการเล่าเรื่องของนักเล่านิทานโดยมีรูปวาดบนแผ่นกระดาษช่วยเติมเต็มจินตนาการให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นักเล่านิทานคามิชิไบจะใช้กล่องไม้ที่มีบานพับแทนโรงละคร เมื่อมีผู้ชมมารุมล้อมมากพอบานไม้นั้นจะถูกเปิดออกเพื่อให้เห็นภาพวาดที่อยู่ด้านใน ในระหว่างการดำเนินเรื่องนักเล่านิทานจะค่อยๆ ดึงภาพที่ซ้อนกันอยู่ออกทีละรูป ในยุคแรกภาพวาดเหล่านั้นมักเป็นภาพที่นักเล่านิทานเป็นคนวาดด้วยตัวเอง นอกจากความสนุกสนานของเนื้อเรื่องแล้วเสน่ห์อย่างหนึ่งของคามิชิไบจึงยังขึ้นอยู่กับฝีมือการวาดภาพและลีลาการเล่าเรื่องที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล
ทั้งนี้มีการบันทึกถึงต้นกำเนิดคามิชิไบว่า เริ่มต้นขึ้นในยุคศตวรรษที่ 12 โดยเกิดขึ้นจากวัดแห่งหนึ่งที่พระสงฆ์ใช้ม้วนภาพวาดประกอบการเทศน์ เพื่อให้การแสดงหลักธรรมคำสอนทางพุทธศาสนามีความน่าสนใจและดึงดูดผู้ฟังได้ จนกระทั่งถึงยุคเอโดะ รูปแบบการเล่านิทานก็มีการพัฒนาขึ้น ภาพวาดบนกระดาษถูกห้อยเอาไว้บนเสาเพื่อให้ผู้เล่าสามารถเคลื่อนย้ายไปเล่านิทานตามสถานที่ต่างๆ ได้ และเมื่อมาถึงยุคเมจินอกจากภาพวาดแบบเต็มแผ่นทั่วไปแล้วยังมีคนคิดค้นสร้างหุ่นตัวละครที่เกิดจากการตัดกระดาษแปะเข้ากับเสาไม้ คล้ายๆ กับหุ่นละครเงาของมาเลเซียและอินโดนีเซีย ความหลากหลายและแปลกใหม่ทำให้การเล่านิทานประกอบภาพค่อยๆ ได้รับความนิยมมากขึ้นในวงกว้าง ปัจจุบันศิลปะคามิชิไบได้กลายเป็นหนึ่งในรูปแบบการเล่านิทานเก่าแก่ที่เป็นที่รู้จักในหลายประเทศทั่วทุกมุมโลก