เรามักเจอยักษ์เฝ้าวัด พระอาราม พระเจดีย์ สถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา ใน #หลงรักไทย ใน #LostInThaiMystery ตามหายักษ์วัดโพธิ์-วัดแจ้ง ตำนานยักษ์ไทย มารู้จักยักษ์อื่น นอกจากที่เราคุ้นชื่อ หากจะจัดอันดับพญายักษ์ โดยยึด ความเก่ง แกร่ง มีฤทธิ์เดช ฤทธานุภาพ มาก จากเรื่องรามเกียรติ์ สัก 5 ตน น่า ได้ดังนี้
อินทรชิต ยักษ์ผู้ชนะพระอินทร์ เป็นยักษ์ที่สร้างทั้งปัญหาและความเสียหายให้ฝ่ายพระเอกมากสุด มีชื่อเดิมว่า "รณพักตร์” เป็นลูกของทศกัณฐ์กับนางมณโฑ ศึกษาวิชากับพระฤษีโคบุตร พระอาจารย์เดียวกับพระบิดา เรียนจนจบครบถ้วนทุกวิชา รวมถึงมนต์มหากาลอัคคี อันเป็นมนต์สำหรับกระทำบูชามหาเทพทั้งสาม บำเพ็ญตบะจนแก่กล้า นั่งภาวนาอยู่ท่าเดียวนานถึง 7 ปี จนพระเป็นเจ้าทั้งสามได้เสด็จมาปรากฏองค์เฉพาะหน้า รณพักตร์จึงได้ขอประทานพรและอาวุธวิเศษ "รณพักตร์” ถือได้ว่าเป็นสุดยอดฝีมือที่หาใครเทียบเคียงได้ยาก ศึกแรกที่ รณพักตร์ ผู้ฮึกเหิม ได้รับมอบหมายคือ การไปท้ารบกับพระอินทร์ ตามที่พ่อสั่ง และก็ไม่ทำให้ผิดหวัง เพราะรบครั้งแรกก็ได้ชัยชนะ ทำให้ทศกัณฐ์ปลื้มอกปลื้มใจมากถึงกับเปลี่ยนชื่อใหม่ให้ว่า "อินทรชิต” อันมีความหมายว่า "ผู้ชนะพระอินทร์”
ทศกัณฑ์ ผู้นำยักษ์ ราชาแห่งยักษ์ มีความสามารถพิเศษคือการได้ถอดดวงใจใส่กล่อง ฝากไว้กับอาจารย์คือพระฤๅษีโคบุตร เป็นหนึ่งในยักษ์ทวารบาลสองตน ที่ยืนเฝ้าประตูทางเข้าพระอุโบสถ ในความเชื่อหนึ่งทศกัณฐ์ หรือบรรดายักษ์ในเรื่องรามเกียรติ์ เป็นตัวแทนของชาวทัสยุ ซึ่งเป็นชนชาวผิวดำที่อยู่ทางตอนใต้ของอินเดียในสมัยโบราณ
ไมยราพ ผู้มีมนต์วิเศษเป่าทีเดียวหลับทั้งกองทัพ พญายักษ์เจ้าแห่งเมืองบาดาล กายสีม่วงอ่อน มงกุฏยอดกระหนก ปากขบ นัยน์ตาจระเข้ มีเวทมนตร์สะกดทัพ และเครื่องสรรพยาเป่ากล้องล่องหนเป็นอาวุธ
แสงอาทิตย์ มีแว่นวิเศษที่ส่องใครไฟลุกตาย โอรสองค์ที่สองของพญาขรน้องของมังกรกัณฐ์ มีแว่นแก้วสุรกานต์ที่พระพรหมประทานให้เป็นอาวุธ และได้ฝากเก็บไว้ที่พระพรหม
ชิวหา ทศกัณฑ์ไว้ใจให้เฝ้าเมือง ก็คงมีฤทธิ์เดชในระดับหนึ่งเป็นน้องเขยทศกัณฐ์ มีลักษณะกายสีหงเสน ยอดน้ำเต้ากลม ตาจระเข้ ปากแสยะ แลบลิ้น เมื่อครั้งนั้น ทศกัณฐ์ไปประพาสป่า จึงให้น้องเขยเฝ้าเมืองไว้ ฝ่ายชิวหา เมื่อได้รับหน้าที่ก็ทำหน้าที่อย่างดี
สหัสเดชะ ผู้มีมีกำลังนับพัน กายสีขาว เจ้าเมืองปางตาล มี 1000 หน้า 2000 มือ ร่างกายสูงใหญ่ดั่งเขาอัศกรรม มีกระบองมีวิเศษที่พระพรหมประทาน มีฤทธิ์คือต้นชี้ตายปลายชี้เป็นและได้รับพรเมื่อข้าศึกหรือศัตรูเห็นจงหนีหายไปด้วยความกลัว