สะดือเมือง หมายถึง พื้นที่ที่ถูกกำหนดให้เป็นศูนย์กลางของเมือง เป็นพื้นที่สำคัญรวมศูนย์พลังของอาณาจักร ในสมัยโบราณราชธานีเก่าแก่ล้วนแต่มี สะดือเมือง เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ในการประกอบพิธีกรรมสำคัญของเมือง ว่ากันว่า ดินที่สะดือเมืองจะถูกล่วงละเมิดมิได้
สะดือเมืองกรุงเทพมหานคร กำหนดขึ้นในรัฐสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อสถาปนากรุงเทพมหานคร ทรงเลือกพื้นที่บริเวณ เสาชิงช้าเป็นสะดือเมือง การเลือกสะดือเมืองในเวลานั้นพิจารณาจากการเป็นจุดกึ่งกลางเมือง เมื่อพิจารณาจากแนวกำแพงพระนครใหม่ที่ย้ายจากฝั่งตะวันตกในสมัยกรุงธนบุรี มาอยู่ฝั่งตะวันออก บริเวณเสาชิงช้าและวัดสุทัศน์เทพวราราม คือ กึ่งกลางเมืองในเวลานั้น เมื่อกำหนดสะดือเมือง แล้ว ให้สร้างเสาชิงช้าและโบสถ์พราหมณ์ขึ้น เชิญพราหมณ์จากตระกูลพราหมณ์เก่าแก่มาจากเมืองนครศรีธรรมราช เพื่อประกอบพระราชพิธีและพิธีสำคัญศักดิ์สิทธิ์ของเมืองมาตั้งแต่นั้น
พื้นที่ที่เป็นจุดกึ่งกลางของสะดือเมืองมักเป็นจุดที่สร้างสถานที่สำคัญ ได้โปรดให้สร้างวิหารหลวง ที่วัดสุทัศน์เทพวรารามแล้วอัญเชิญ พระศรีศากยมุนี จากวัดพระมหาธาตุ เมืองสุโขทัย ชะลอลงมาเป็นพระประธานของวิหารหลวง เมื่อพิจารณาจากแนวคิดการออกแบบวิหารหลวงที่สร้างถึงสามรัชกาล ถูกให้เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์สำคัญของเมือง มาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์เรื่อยมา จะเห็นว่า พระราชพิธีสำคัญ จัดขึ้นที่วิหารหลวงแห่งนี้ ล่าสุดใช้ประกอบพระราชพิธีเสกน้ำอภิเสกเมื่อปี2562
หลายคนอาจจะสงสัย เมื่อไปบรมบรรพต หรือภูเขาทอง วัดสระเกศแล้วเจอหมุด ที่เขีนนว่า สะดือเมือง จริงๆ แล้วหมุดที่ยอดภูเขาทอง ต้องเรียกว่าเป็น สะดือประเทศ ถึงจะถูก สะดือประเทศกำหนดขึ้นที่หลังสะดือเมือง เป็นจุดกึ่งกลางที่คำนวณโดยมาตราส่วนแบบเก่า ( มาตราส่วน 1 ต่อ 4,000 กำหนดจุดยอดของภูเขาทองเป็น 0,0 แล้วแบ่งพื้นที่ตามโซนลากเส้นออกไปสี่ทิศ ) เพราะถ้าจะเอากลางประเทศจริงๆ แบบดูตามแผนที่ กลางประเทศน่าจะอยู่แถวชลบุรี ระยอง
พื้นที่สะดือเมือง เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ ปีใหม่นี้ ถ้ามีโอกาส ควรไปขอพร หรือพลังจาก สะดือเมือง พลังที่จะก้าวข้ามผ่านปัญหาและอุปสรรคอันหนักหนา ที่เราจะก้าวข้ามผ่านไปพร้อมกับเมืองที่มีอายุมากกว่า 200 ปี วิหารหลวง วัดสุทัศน์ฯ มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ และพื้นที่เป็นมงคล กราบหลวงพ่อ พระศรีศากยมุนีในวิหาร แล้ว ไปกราบ หลวงพ่อพระพุทธตรีโลกเชษฐ์ ที่พระอุโบสถ กราบท้าวเวสสุวรรณ ที่อยู่ทางด้านหลัง แล้วเดินเลยมากราบ พระพุทธเสรฏฐมุนี หรือหลวงพ่อกลักฝิ่น เป็นอันได้มงคลไปเต็มกระเป๋า
แล้วถ้าไหนๆ จะมาถึงเกาะเมืองรัตนโกสินทร์แล้วจะเลยไปกราบ หมุดสะดือประเทศที่ยอดภูเขาทองวัดสระเกศที่มีพระบรมสารีริกธาตุ ด้วยก็ดีจะได้มงคลไปแบบจุกๆ