ภาพ : ขิ่น โอน มินต์ วัย 47 ปี รับจ้างตกแต่งเล็บ แก้เล็บขบและทำความสะอาดหูที่ถนนปันโซดัน นครย่างกุ้ง
อาชีพเก่าที่อาจถูกมองว่าพ้นสมัยอย่างคนรับจ้างแคะหู ช่างประปาหรือคนรับจ้างพิมพ์ดีด ยังคงเป็นอาชีพที่สามารถพบเห็นตามทางเท้าของถนนปันโซดันในนครย่างกุ้งของพม่า เป็นเสน่ห์ที่สร้างความรู้สึกแปลกใหม่ให้กับนักท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อย
ที่ถนนปันโซดัน ผู้รับจ้างทำอาชีพเก่าแก่เหล่านี้บอกว่าปักหลักให้บริการมานานหลายสิบปีบนทางเท้าของถนนใต้อาคารสถาปัตยกรรมโคโลเนียลเก่าแก่ โดยถนนเส้นนี้ถูกสร้างโดยอังกฤษเดิมชื่อถนนแฟร์ เป็นเส้นทางหลักลงไปทางใต้จากสถานีรถไฟถึงแม่น้ำ ทำให้ผู้รับจ้างหลายคนสามารถเดินทางมาได้โดยทางเรือ ซึ่งอ่อง โซ มิน เจ้าของแกลเลอรีที่ปันโซดันบอกว่า ที่นี่เป็นถนนสำหรับหนังสือ นักเขียน กวี ทุกคนมาที่นี่และเรียนรู้จากที่นี่ ไม่ว่าอยากจะรู้อะไรให้มาที่ปันโซดัน
ข้อมูลสถิติระบุว่าประชากรในนครย่างกุ้งเพิ่มขึ้นเกือบ 2 เท่าตัวนับตั้งแต่ปี 2526 เป็น 7.3 ล้านคน ที่ทำให้บริการต่างๆของเมืองยากที่จะรับมือได้ทัน ซึ่งมิน อ่อง ช่างประปาวัย 58 ปี ที่ปักหลักบนถนนปันโซดันบอกว่า ฤดูมรสุมที่ทำให้ระบบท่อเก่าแก่หลายสิบปีของย่างกุ้งมีปัญหา คือช่วงที่เขางานชุกวุ่นวายที่สุด และเชื่อว่าตราบใดที่ยังมีห้องสุขาอยู่ก็จะยังคงมีงานสำหรับพวกเขา
ขณะที่ขิ่น โอน มินต์ วัย 47 ปี ที่รับจ้างตกแต่งเล็บมือ ตัดเล็บขบและทำความสะอาดหูบอกว่า ไม่มีเงินลงทุนทำธุรกิจอื่นจึงเลี้ยงชีพด้วยงานนี้ที่ทำให้มีรายได้วันละ 10 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณกว่า 320 บาท เธอส่งลูกๆเรียนต่อมหาวิทยาลัยเพื่อให้สามารถทำอาชีพอื่นได้ อย่างไรก็ตาม ขิ่น โอน มินต์ บอกว่าเธอสนุกกับการช่วยคนบรรเทาความเจ็บปวดทรมาน และบอกว่าบางครั้งเคยแคะแมลงสาบออกจากหูลูกค้ามาแล้ว และสำหรับเธอแล้วถนนเส้นนี้คือถนนสายประวัติศาสตร์สำหรับพวกเธอ
ปันโซดันยังเป็นที่รู้จักจากบรรดาคนขายหนังสือบนทางเท้าข้างถนน ซึ่งมีหนังสือให้เลือกหาตั้งแต่วรรณกรรมคลาสสิกศตวรรษที่ 19 หนังสือกฎหมายอสังหาริมทรัพย์ของพม่า ไปจนถึงหนังสือที่เกี่ยวกับวิกฤตโรฮิงญา ด้วยชื่อเสียงในฐานะสถานที่สำหรับการอ่านและเข้าถึงความคิดต่างๆทำให้ถนนเส้นนี้มีชื่อเล่นว่ามหาวิทยาลัยปันโซดัน
ทิน ถั่น ขายหนังสือที่ถนนแห่งนี้ตั้งแต่ปี 2523 แต่ตอนนี้คู่แข่งส่วนใหญ่ปิดกิจการกันไปหมดแล้ว ตอนนี้เขามีลูกค้าประมาณ 2-3 รายต่อเดือน และด้วยตำแหน่งที่ตั้งแผงของเขา ทำให้ครั้งหนึ่งเขาเคยได้เห็นเหตุการณ์ปฏิวัติผ้าเหลืองที่พระสงฆ์ออกมาประท้วงต้านรัฐบาลทหารเมื่อปี 2550 ทิน ถั่น บอกว่าตอนนั้นทุกคนรีบเก็บหนังสือปิดร้าน เขาเองก็เช่นกันและยังได้เห็นเหตุจลาจลที่เกิดขึ้นกับตา
ขณะที่ที่อ่อง มิน วัย 72 ปี ซึ่งเคยถูกฝึกพิมพ์ดีดระหว่างทำงานในกองทัพ เมื่อเกษียณเขาได้มารับจ้างพิมพ์ดีดที่ถนนปันโซดันเมื่อปี 2523 และก็ทำงานที่นี่มานับตั้งแต่นั้น โดยอ่อง มิน บอกว่าสมัยก่อนคอมพิวเตอร์ยังไม่เป็นที่นิยม ทำให้คนพึ่งพาพิมพ์ดีด และโต๊ะรับพิมพ์ดีดของเขาตั้งอยู่นอกศาลสูง อ่อง มิน เชี่ยวชาญเป็นพิเศษในการพิมพ์เอกสารกฎหมายต่างๆตั้งแต่ทะเบียนสมรสไปจนถึงจดหมายรับรองลายมือชื่อ ในขณะที้ค่าครองชีพเพิ่มขึ้นซึ่งทำให้เขาก็ต้องดิ้นรนเพื่อให้ได้เงินมากกว่า 3 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อวัน อ่อง มิน บอกว่าเขาตั้งใจจะทำงานนี้ไปจนถึงอายุ 80 ปี เป็นอย่างน้อย โดยยังบอกว่าที่ถนนแห่งนี้เคยมีคนรับจ้างพิมพ์ดีดอยู่ 2-3 ราย ทุกคนก็มีลูกค้าเป็นของตัวเอง แต่ตอนนี้เหลือเขาเพียงคนเดียว