1 ม.ค.65 - ทุกเทศกาลสำคัญ โดยเฉพาะเมื่อถึงเวลาขึ้นปีใหม่ทั้งแบบสากล หรือปีใหม่ไทยในเดือนเมษายน เราคนไทยมักนิยมหาโอกาสดีๆ ไหว้พระ หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์เสริมสิริมงคล รวมถึงการเดินทางไปไหว้พระธาตุประจำปีเกิด ก็ได้รับความนิยมด้วย โดยเชื่อว่าจะช่วยเสริมความเป็นมงคลแก่ชีวิตได้
พระธาตุมีความหมายสอง อย่างคือ
หมายถึงพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า มีลักษณะเหมือนถั่วแตก หรือข้าวสารหัก
หรือเมล็ดพันธุ์ผักกาด กลมเกลี้ยงขนาดเท่าเม็ดพุทรา มีสีทองอุไร สีแก้วผลึก
หรือแก้วมุกดา สีดอกพิกุล บางองค์มีรูทะลุได้
ตามปกติจะบรรจุพระบรมธาตุไว้ใต้ฐานเจดีย์ หรือเรือนธาตุ
โดยส่วนใหญ่ไม่สามารถนำออกมาได้ เว้นแต่พระธาตุศรีจอมทอง
และนอกจากการบูชาพระบรมธาตุของพระพุทธเจ้าแล้ว
ยังมีการบูชาพระธาตุของพระอรหันต์หรือพระสาวกด้วย และอีกความหมายคือ
สถานที่หรือพระเจดีย์ที่มีพระบรมธาตุบรรจุ
โดยแต่ละแห่งจะมีตำนานที่เล่าตามเหตุในการสร้าง
อย่างไรก็ตามความเชื่อเรื่องการไหว้บูชาพระธาตุประจำปีเกิด
12 นักษัตร เป็นความเชื่อของชาวล้านนาหรือชาวเหนือ เชื่อกันว่าก่อนที่ดวงวิญญาณจะมาปฏิสนธิในครรภ์มารดาก็จะมีสัตว์ประจำนักษัตร
หรือชาวล้านนาเรียกกันว่า “ตั๋วเปิ้ง” นำดวงวิญญาณมาพักไว้ที่พระธาตุเจดีย์
หรือเรียกกันว่า “ชุธาตุ” เมื่อถึงเวลาดวงวิญญาณจะย้ายไปสถิตอยู่ที่กระหม่อมของผู้เป็นบิดาเพียง
7 วัน จากนั้นจึงเคลื่อนเข้าสู่ครรภ์มารดา และเมื่อเสียชีวิตลง
ดวงวิญญาณก็จะกลับไปสถิตอยู่ที่พระธาตุเจดีย์เดิมที่เคยจากมา
จนกระทั้งความเชื่อนี้ได้รับความนิยมทั่วไป เชื่อว่าหลายคนเคยหรือตั้งใจหาโอกาสสักครั้ง
เดินทางไปนมัสการไหว้พระธาตุประจำปีเกิดของแต่ละคน แล้วพระธาตุของทั้ง 12 ปีนักษัตร
นั่นอยู่ที่ไหนกันบ้าง
1. พระธาตุประจำปีชวด : พระธาตุศรีจอมทอง ตั้งอยู่ที่ วัดพระธาตุศรีจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.1995 หรือ พุทธศตวรรษที่ 20 ภายในวัดประดิษฐานพระทักษิณโมลีธาตุ หรือพระบรมธาตุส่วนพระเศียรเบื้องขวาของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธาตุศรีจอมทอง ต่างจากพระธาตุแห่งอื่น คือเป็นพระบรมสารีริกธาตุที่ไม่ได้ฝังไว้ใต้ดิน แต่ประดิษฐานไว้ในกู่ภายในวิหาร จึงสามารถอัญเชิญไปยังโบสถ์ ให้ชาวบ้านมาสรงน้ำได้
2. พระธาตุประจำปีฉลู : พระธาตุลำปางหลวง ตั้งอยู่ที่
วัดพระธาตุลำปางหลวง อำเภอเกาะคา วัดคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปาง ได้รับการยกย่องว่าเป็นวัดศิลปะล้านนา
และวัดไม้ที่สวยงามที่ยังสมบูรณ์ที่สุดของไทย โดยที่พระธาตุลำปางหลวง มีลักษณะเป็นทรงกลมแบบล้านนา
บุด้วยแผ่นทองจังโก สลักลวดลายประดับอย่างงดงาม เหตุผลที่เป็นพระธาตุประจำปีฉลู เพราะเริ่มสร้างในปีฉลูและสร้างเสร็จในปีฉลู
ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุส่วนพระเกศาธาตุ, พระนลาฏ
หรือหน้าผาก และพระศอ หรือ ลำคอ
3. พระธาตุประจำปีขาล : พระธาตุช่อแฮ ตั้งอยู่ที่วัดพระธาตุช่อแฮ
ตำบลช่อแฮ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ ภายในวัดมี “องค์พระธาตุช่อแฮ”
เป็นปูชนียสถานสำคัญ สร้างด้วยอิฐโบกปูน
สถาปัตยกรรมเชียงแสนทรงแปดเหลี่ยม หุ้มด้วยแผ่นทองเหลืองลงรักปิดทอง
ยอดฉัตรตกแต่งด้วยเครื่องบนล้านนา ภายในพระธาตุบรรจุพระเกศาธาตุและพระบรมธาตุส่วนพระศอกข้างซ้าย
เชื่อกันว่าหากบูชาพระธาตุช่อแฮจะได้รับอานิสงส์ และทำให้เกิดบารมีในด้านความเจริญรุ่งเรือง
ความร่ำรวย และความสุข โดยในวันขึ้น 9 ค่ำ – ขึ้น
15 ค่ำ เดือน 4 ของทุกปีจะมีการจัดงานประเพณีการไหว้พระธาตุช่อแฮ ที่สืบทอดต่อกันมาช้านาน
ชาวปีขาล นิยมเดินทางมาร่วมงานแห่ไหว้พระธาตุตามแบบล้านนาในช่วงนี้กัน (ประมาณเดือนมีนาคม)
4. พระธาตุประจำปีเถาะ : พระธาตุแช่แห้ง ตั้งอยู่ที่
วัดพระธาตุแช่แห้ง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน องค์พระธาตุแช่แห้ง สร้างขึ้นในสมัยพระยาการเมืองโดยช่างฝีมือชาวล้านนา
ภายในเป็นที่ประดิษฐานของพระเกศาธาตุและพระบรมธาตุข้อพระหัตถ์ข้างซ้าย
ในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคมของทุกปีจะมี “งานประเพณีหกเป็ง”
หรือ “งานนมัสการพระธาตุแช่แห้ง” ชาวปีเถาะสามารถมาร่วมกันทำบุญตักบาตร
ฟังเทศน์ฟังธรรม
5. พระธาตุประจำปีมะโรง :
วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร ตั้งอยู่ในวัดพระสิงห์วรมหาวิหาร บริเวณคูเมืองเชียงใหม่
ตำบลพระสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ โดยวัดพระสิงห์วรมหาวิหารเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก
ชนิดวรมหาวิหาร ภายในวัดมี “พระสิงห์” หรือ
“พระพุทธสิหิงค์” ที่ตกแต่งแบบศิลปะเชียงแสนโบราณ
ปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร เชื่อกันว่าผู้ที่เกิดปีมะโรงควรมากราบไหว้พระธาตุพระสิงห์
เพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองตลอดชีวิตและมีอายุมั่นขวัญยืน
6. พระธาตุประจำปีมะเส็ง :
พระเจดีย์ศรีมหาโพธิพุทธคยา ประเทศอินเดีย / พระเจดีย์ศรีมหาโพธิพุทธคยา
วัดโพธารามมหาวิหาร (วัดเจดีย์เจ็ดยอด/วัดเจ็ดยอด) จ.เชียงใหม่
พระเจดีย์ศรีมหาโพธิพุทธคยา อำเภอคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย เป็นที่ประดิษฐานของพระแท่นวัชรอาสน์ แต่ด้วยพระเจดีย์แห่งนี้อยู่ไกลเกินไป นั้นทำให้โอกาสไม่มากนักที่ชาวปีมะเส็งจะเดินทางมาสักการะ จึงให้สักการะเจดีย์ศรีมหาโพธิ์พุทธคยาใน “วัดโพธารามมหาวิหาร” หรือ “วัดเจดีย์เจ็ดยอด” แทน วัดโพธารามมหาวิหาร ตั้งอยู่ที่ตำบลช้างเผือก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เดิมชื่อว่า “วัดเจ็ดยอด” เพราะมีพระเจดีย์ด้วยกันถึง 7 องค์ วัดแห่งนี้เคยใช้เป็นที่สังคายนาพระไตรปิฎกครั้งที่ 8 ของโลก ภายในวัดมีองค์พระเจดีย์พุทธคยาแบบอินเดีย สร้างด้วยศิลาแลง ที่มีความงดงาม
7. พระธาตุประจำปีมะเมีย:
พระมหาธาตุเจดีย์ชเวดากอง ประเทศเมียนมา / วัดพระบรมธาตุ จ.ตาก (แทน)
พระมหาธาตุเจดีย์ชเวดากอง ตั้งอยู่บนเนินเขาเชียงกุตระ
ในเมืองย่างกุ้ง ประเทศเมียนมาร์ เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของชาวเมียนมา
โดยเจดีย์ชเวดากองมีอายุยาวนานกว่า 2,000 ปี ลักษณะเป็นเจดีย์ขนาดใหญ่หุ้มด้วยทองคำอร่ามหนักถึง
1,100 กิโลกรัม
บริเวณยอดฉัตรตกแต่งด้วยอัญมณีล้ำค่ามากมาย ภายในเจดีย์บรรจุพระเกศาธาตุ 8 เส้น สถานที่สักการะขอพรองค์พระเจดีย์ชเวดากอง
คือ บริเวณ ลานอธิษฐาน เชื่อว่าหากได้ไปกราบไหว้จะทำให้สมหวังสมปรารถนา และช่วยให้พ้นทุกข์ทั้งปวง
แต่หากไกลเกินไป ชาวปีมะเมีย สามารถเดินทางไปนมัสการที่วัดพระบรมธาตุ อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก แทนได้ เนื่องจากพระครูพิทักษ์ได้จำลองแบบพระธาตุเจดีย์ชเวดากอง ครอบทับองค์เดิมไว้ ซึ่งภายในบรรจุพระเกศาธาตุเช่นกัน
8. พระธาตุประจำปีมะแม : พระบรมธาตุดอยสุเทพ ตั้งอยู่ที่วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร
บนยอดดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ สร้างในพุทธศตวรรษที่ 19 หรือประมาณปี พ.ศ.1962 พระธาตุมีลักษณะเป็นเจดีย์ศิลปะเชียงแสน
หุ้มด้วยทองจังโกสีเหลืองทอง ภายในได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้ใต้ดิน
เชื่อกันว่าหากสักการะบูชาพระธาตุครบทั้ง 4 ทิศ จะทำให้มีสติปัญญาดี โดยในคืนก่อนวันวิสาขบูชาของทุกปี
จะมีงาน “ประเพณีเตียวขึ้นดอย” การเข้าร่วมขบวนแห่น้ำสรงพระธาตุขึ้นดอยสุเทพเป็นระยะทางกว่า
11 กิโลเมตร เพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิต
9. พระธาตุประจำปีวอก : พระธาตุพนม ตั้งอยู่ที่วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
ตำบลธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม เป็นพระธาตุประจำปีเกิดองค์เดียวที่ตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีลักษณะเป็นเจดีย์สี่เหลี่ยมจัตุรัสสร้างด้วยอิฐสูงสง่า รูปทรงคล้ายกลีบดอกบัวตูม
สลักลวดลายอย่างงดงาม ภายในพระธาตุเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุอุรังคธาตุ
หรือกระดูกส่วนหน้าอกของพระพุทธเจ้า เชื่อว่าหากมานมัสการพระธาตุพนมครบ 7
ครั้งก็จะได้เป็น “ลูกพระธาตุ” และชีวิตก็จะมีแต่ความเจริญรุ่งเรือง
10. พระธาตุประจำปีระกา: พระธาตุหริภุญชัย ตั้งอยู่ที่วัดพระธาตุหริภุญชัย
ในตำบลในเมือง อำเภอลำพูน จังหวัดลำพูน สร้างขึ้นในปี พ.ศ.1420 เชื่อว่าสร้างพระธาตุแห่งนี้ขึ้นเพื่อเป็นศูนย์กลางทางศาสนาของเมืองหริภุญชัย
โดยสร้างพระเจดีย์ธาตุเป็นทรงล้านนาไทยแท้หุ้มแผ่นทองสีเหลืองที่มีความงดงามมาก
ภายในพระธาตุบรรจุพระบรมธาตุส่วนต่าง ๆ เช่น ส่วนกระหม่อม, ส่วนหน้าอก,
นิ้วพระหัตถ์ รวมไปถึงพระเกศาธาตุในโกศทองคำ ในวันวิสาขบูชาของทุกปีจะมี
“งานประเพณีสรงน้ำพระธาตุ” ที่จัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองสมโภชองค์พระธาตุ
11. พระธาตุประจำปีจอ : พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี
สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ / พระธาตุอินทร์แขวน ประเทศเมียนมา / พระเจดีย์วัดเกตการาม
จ.เชียงใหม่
พระธาตุประจำปีจอ ตามความเชื่อแล้ว “พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี”
ประดิษฐานอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ทำให้มนุษย์ไม่สามารถเดินทางไปถึงได้
ทำให้ผู้ที่เกิดปีจอ เดินทางไปนมัสการพระธาตุแทนได้ 2 แห่ง คือ ที่พระธาตุอินทร์แขวน
อำเภอสะเทิม รัฐมอญ ของประเทศเมียนมา
อีกแห่ง คือพระเจดีย์วัดเกตการาม ตั้งอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่
โดยจำลองมาจากพระเกศแก้วจุฬามณีเจดีย์บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ภายในบรรจุพระทันตธาตุของพระพุทธเจ้า เชื่อกันว่าหากมากราบไหว้พระธาตุแห่งนี้ ช่วยสะสมบุญบารมี
จะได้ไปเกิดในยุคพระศรีอริยเมตไตรยอีกด้วย
12. พระธาตุประจำปีกุน : พระธาตุดอยตุง ตั้งอยู่บนยอดดอยใน
“วัดพระมหาชินธาตุเจ้า” หรืออีกชื่อว่า
“วัดพระธาตุดอยตุง” ที่ตำบลห้วยไคร้
อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1454 พระธาตุเจดีย์ที่นี้มี 2
องค์ ภายในเป็นที่ประดิษฐานของพระบรมสารีริกธาตุส่วนพระรากขวัญเบื้องซ้าย
(กระดูกไหปลาร้า) ของพระพุทธเจ้า และพระธาตุย่อย ตำนานว่าไว้ว่า ที่พระธาตุดอยตุงกลายเป็นพระธาตุประจำปีกุน
เพราะปู่เจ้าลาวจก และพระยามังราย ต้นราชวงศ์กษัตริย์เมืองเชียงใหม่ ประสูติในปีกุน
ส่วนในวันมาฆบูชาของทุกปีจะจัด “งานนมัสการและสรงน้ำพระธาตุ” เสริมสร้างความสิริมงคลให้กับชีวิต
ทั้งหมดนี้ เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของทั้ง 12 นักษัตร
ซึ่งหากใครเดินทางสักการะ ก็เชื่อว่าน่าจะนำสิ่งมงคลเข้าสู่ชีวิต แต่หากใครไม่สามารถเดินไปได้
เพียงระลึกถึง และสร้างคุณงามความดี ก็เชื่อว่าจะมีแต่สิ่งดีๆ
เข้ามาในชีวิตของแต่ละคนได้เช่นกัน