สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยไบโอเทค ได้เปิดตัว "ไผ่ตัดอายุ" นวัตกรรมใหม่ที่ใช้เทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อขั้นสูง (Somatic Embryogenesis) เพื่อผลิตต้นกล้าไผ่คุณภาพสูงจำนวนมากในเวลาอันรวดเร็ว นวัตกรรมนี้สามารถควบคุมวงจรชีวิตของไผ่ให้เริ่มต้นใหม่อีกครั้ง จึงช่วยลดความเสี่ยงจากการที่ไผ่ออกดอกแล้วทยอยตายพร้อมกันเป็นวงกว้าง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญที่เกษตรกรและอุตสาหกรรมไผ่ต้องเผชิญ
ดร.วุฒิ ด่านกิตติกุล รองผู้อำนวยการ สวทช. กล่าวว่า นวัตกรรมนี้เกิดขึ้นภายใต้เขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EECi) ซึ่งมุ่งเน้นการขับเคลื่อนเทคโนโลยีชีวภาพเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับอุตสาหกรรมเป้าหมาย ไผ่ตัดอายุจึงเป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยยกระดับอุตสาหกรรมไผ่ทั้งระบบ ลดต้นทุน และเพิ่มรายได้ที่มั่นคงให้กับเกษตรกรไทย
ด้านนางรังสิมา ตัณฑเลขา ผู้อำนวยการโปรแกรมอาวุโส สวทช. เสริมว่า โครงการวิจัยไผ่เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ชาติในการส่งเสริมเศรษฐกิจชีวภาพและเศรษฐกิจหมุนเวียน เนื่องจากไผ่เป็นพืชที่มีศักยภาพสูงและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จึงตอบโจทย์ความต้องการของตลาดโลกได้อย่างดี
ดร.ยี่โถ ทัพภะทัต นักวิจัยผู้พัฒนานวัตกรรมนี้ อธิบายว่า ทีมวิจัยได้นำเนื้อเยื่อเจริญของไผ่มาเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการเพื่อสร้างต้นอ่อนไผ่ขึ้นมาใหม่ ทำให้ต้นไผ่ที่ได้มีพันธุกรรมเหมือนต้นแม่ แต่มีวงจรชีวิตที่เริ่มต้นใหม่ จึงไม่เกิดการออกดอกและตายพร้อมกัน ต้นไผ่ตัดอายุที่ได้จึงสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพสูงสุด
ปัจจุบัน ทีมวิจัยประสบความสำเร็จในการพัฒนา "ไผ่ฟ้าหม่นตัดอายุ" ที่มีลักษณะเด่นคือลำต้นตรง เนื้อไม้หนาสม่ำเสมอ เหมาะสำหรับอุตสาหกรรมแปรรูปและก่อสร้าง ส่วน "ไผ่ซางหม่นตัดอายุ" อยู่ระหว่างการพัฒนาและประเมินผล
นวัตกรรมนี้ไม่เพียงแต่ช่วยเรื่องการผลิตต้นพันธุ์คุณภาพสูงจำนวนมาก แต่ยังช่วยลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิตให้กับเกษตรกร ส่งเสริมการใช้ไผ่ในหลากหลายอุตสาหกรรม ทั้งด้านพลังงานชีวมวล เยื่อกระดาษ วัสดุก่อสร้าง ไปจนถึงอาหารและยา เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจชีวภาพและเศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศอย่างยั่งยืน โดย สวทช. พร้อมที่จะถ่ายทอดองค์ความรู้และนวัตกรรมนี้ให้ผู้ประกอบการที่สนใจเพื่อนำไปใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่