พระชัยหลังช้าง พระพุทธรูป ปางมารวิชัย ถือพัดยศ ถูกอัญเชิญขึ้นไว้กลางช้างพระที่นั่ง ในการออกศึกสงคราม ถูกเรียกขานนามตาม ความศรัทธาและการบูชาที่อัญเชิญไว้หลังช้าง ว่าพระชัยหลังช้าง ตามโบราณราชประเพณี พระชัยหลังช้าง หรือ พระชัยวัฒน์ เป็นพระพุทธรูปที่พระเจ้าแผ่นดินโปรดให้สร้างขึ้นในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มีพุทธลักษณะพิเศษแตกต่างจากพระพุทธรูปทั่วไป เป็นพระพุทธรูปขนาดย่อม ขัดสมาธิเพชรพระหัตถ์ซ้ายถือพัดยศ พระหัตถ์ขวาทอดบนพระเพลาเกือบจรดพื้น มีฉัตรห้าชั้นกั้นถวาย เชื่อว่ามีความหมายของพระชัยคือ การเอาชนะอุปสรรค และภัยอันตราย การมีชัยเหนือ อริราชศัตรู
สมัยโบราณพระมหากษัตริย์ จะสร้างพระชัยประจำรัชกาล และอัญเชิญไว้ในที่ประทับในเวลาออกท้องพระโรง หรือเสด็จออกนอกพระนครไปในที่ต่างๆ โดยเฉพาะการออกทำศึกสงคราม ทั้งอัญเชิญไว้บนหลังช้างพระที่นั่ง เรือพระที่นั่ง ในการพิธีบรมราชาภิเษกรัชกาลที่ 1 มีการหล่อพระชัยสององค์ องค์หนึ่ง พระชัยองค์ใหญ่ เป็นพระชัยประจำรัชกาล ถวายนามพระชัยใหญ่ อีกองค์หนึ่งสร้างด้วยเงินเป็นพระชัยขนาดองค์เล็ก ถวายนามพระชัยหลังช้าง โปรดเกล้าฯ เชิญพระชัยนำเสด็จออกศึกสงคราม แล้วให้เชิญขึ้นตั้งในมณธฑลพิธีในการพระราชพิธีสำคัญ ต่อมากมีการสร้างพระชัยวัฒน์ประจำพระองค์
ความทรงจำของคนส่วนใหญ่จะรับรู้เรื่องราวของพระชัยหลังช้างประมาณนี้ เราอาจจะรู้สึกว่าพระชัยวัฒน์เป็นของไกลตัว ความจริงคือ ไม่เลย เราสามารถไปกราบขอพรพระชัยวัฒน์ได้ อย่างที่วัดราชโอรส และวัดเฉลิมพระเกีรยติ ส่วนพระเครื่องมีการสร้างเหรียญพระชัยวัฒน์ให้ผู้ศรัทธาสามารถหามาบูชาได้ เหรียญพระชัยหลังช้างปี 2530 ภปร สร้างโดยวัดสามพระยาที่มีประสบการณ์มากมาย เชื่อกันว่า หากบูชาพระชัย หรือพระชัยวัฒน์ จะเกิดสิริมงคล มีความก้าวหน้า เจริญรุ่งเรือง