พูดถึงเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง แน่นอนว่าทุกคนจะคิดถึง ข้าวเหนียวที่นำมาผัดน้ำมัน ใส่ไส้หมูเค็มหรือไม่ก็หมูพะโล้ กุนเชียง ไข่เค็มที่ใส่เฉพาะไข่แดง กุ้งแห้ง เห็ดหอม ที่สำคัญห่อด้วยใบไผ่ โอ้โหพูดแล้วน้ำลายไหล แต่นอกจากนี้แล้วใครจะไปรู้ว่าเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างเนี่ยเขามีตำนาน วันนี้เที่ยวหาเรื่องจะพาทุกคนไปรู้จักกับเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างกันให้มากขึ้นยิ่งกว่าเดิม ถ้าพร้อมแล้ว เตรียมตัวไปย้อนยุคบ๊ะจ่างกันได้เลย
กาลครั้งหนึ่งในแผ่นดินใหญ่ของชาวจีนแต้จิ๋ว มีนักกวีผู้มีความสามารถและยังเป็นขุนนางผู้ซื่อสัตย์ รักชาติ จงรักภักดี ยึดถือคุณธรรม และชอบช่วยเหลือชาวบ้านแห่งรัฐฉู่ มีนามเล่นๆว่า ชื่อ ชูหยวน (Qu Yuan) อยู่มาวันหนึ่งโชคก็ไม่เข้าข้างเอาสะเลย ถูกขุนนางกังฉินใส่ร้ายจนถูกปลดออกจากตำแหน่งและถูกเนรเทศออกนอกเมือง แต่หลังจากนั้นไม่นาน รัฐฉู่ภายใต้การปกครองของกษัตริย์ผู้หูเบาและขุนนางทรราชจึงถูกโจมตีโดยรัฐฉินที่เข้มแข็งกว่าจนล่มสลายในที่สุด ด้วยเหตุการที่เกิดขึ้นจึงทำให้ชูหยวนคนที่รักชาติมาก แบบไม่ไหวแซ้วเนี่ย เสียใจมาก และเกิดความน้อยเนื้อต่ำใจ ที่ถูกใส่ร้ายจนไม่มีเชื้อชาติ เลยทำการแต่งบทกวีบรรยายความน้อยใจนี้แล้วที่พีคกว่านั้นคือ ในวันที่ 5 เดือน 5 ณ แม่น้ำเปาะล่อกัง(บางตำราบอกว่าเป็นแม่น้ำแยงซีเกียง) ชูหยวน ได้กระโดดน้ำฆ่าตัวตาย
เมื่อชาวบ้านรู้เรื่องเข้าก็ เอาล่ะเราจะพากันไปนำร่างของชูหยวนผู้เป็นที่รักของพวกเขากลับมาประกอบพิธีให้อย่างสมเกียรติ ทุกคนออกเดินเรือพร้อมกับเสบียงระหว่างทางก็นำเสบียงที่นำติดตัวมาหย่อนลงในน้ำเพื่อหวังให้ พวกปู ปลากิน จะได้ไม่ไปกัดร่างไร้ของชูหยวน จากนั้นทุกปีเพื่อเป็นการระลึกถึงความดีของวีรบุรุษชูหยวนผู้รักชาติ ในวันที่ 5 เดือน 5 ชาวบ้านจะนำอาหารโปรยลงในแม่น้ำเปาะล่อกังเพื่อเป็นการเซ่นไหว้ดวงวิญญาณ แต่ยังไม่จบเท่านี้นะจ๊ะ อะไรยังไงไปดู
สองปีต่อมา ชูหยวนมาเข้าฝันชาวบ้าน OMG! มาในเครื่องแบบที่งดงามสะด้วย พร้อมกับพูดว่า “ขอบคุณชาวบ้านที่เซ่นไหว่เรา แต่อาหารไม่ถึงเรามันกลายเป็นอาหารของกุ้ง หอย ปู ปลา ไปหมดเลย เราแนะนำว่า เอาไปห่อใบไผ่ก่อนลงน้ำ) ปริ้ง แล้วชาวบ้านก็ตื่น ในปีต่อมาชาวบ้านก็ทำตามคำแนะนำ แต่ยังอีกค่ะ ยังมาอีก หยวนมาเข้าฝันชาวบ้านอีก พร้อมกับพูดว่า “ครั้งนี้ได้รับเครื่องเซ่นมากกว่าเดิม แต่โดนแย่งกินอยู่ดี งั้นเอาแบบนี้หลังจากห่อแล้วเอาไปตกแต่งเป็นรูปมังกรให้หน่อยก่อนลอยน้ำ เวลาเหล่าสัตว์น้ำเห็นคิดว่าเป็นเครื่องเซ่นมังกร จะได้ไม่กล้าแย่ง”จากเรื่องราวนี้จึงทำให้เกิดเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง และประเพณีแข่งเรือมังกรที่ประเทศจีน ฮ่องกง ไต้หวัน และมาเก๊า ซึ่งเฉลิมฉลองและจัดอย่างยิ่งใหญ่ทุกปีในวันที่ 5 เดือน 5 ค่ะ
ก่อนจะไปเที่ยวหาเรื่อง ขอเพิ่มเติมเพื่อความปังนะคะ รู้จีนแล้วมารู้ในส่วนของไทยกันบ้าง เทศกาลไหว้บ๊ะจ่างในไทยไม่มีการจัดแข่งเรือมังกร เพราะเมื่อตอนเกิดภัยจากสงครามยามออกรบเสบียงของทหารจะทำจากข้าวเหนียวและห่อในใบไผ่ให้แน่นเพื่อเก็บไว้กินได้นาน ๆ เมื่อข้าศึกฝ่ายตรงข้ามแฝงกายเข้ามาเป็นสายลับเพื่อหาทางโจมตีเมือง เหล่าทหารที่ทราบเรื่องจึงใช้วิธีเขียนสาส์นลับ วางแผนกลศึกต่าง ๆ ใส่จดหมายแล้วยัดลงในบ๊ะจ่างแทนการส่งโดยนกพิราบเพื่อลวงข้าศึก และรักษาความลับทางการทหารไว้ไม่ให้ข้าศึกไหวตัวทัน จนบ้านเมืองพ้นวิกฤต สามารถปราบไส้ศึก ชนะสงคราม และกลับมาสงบสุขดังเดิม คนไทยถือว่าบ๊ะจ่างเป็นของศักดิ์สิทธิที่นำความสงบสุขกลับมาให้แก่บ้านเมือง เมื่อถึงวันที่ 5 เดือน 5 ของทุกปีชาวบ้านจึงผูกบ๊ะจ่างเพื่อทำการสักการะกราบไหว้เทพเจ้าและบรรพบุรุษ เพื่อขอบคุณที่ช่วยให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุขสืบต่อกันมา
พอเล่าจบถึงกับร้องโอ้โหกันเลยทีเดียวกับเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง เทศกาลสำคัญของพี่น้องชาวจีนทั่วโลกที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ตรงกับวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินทางจันทรคติจีนของทุกปี ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันที่ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2563 นี้เอง ข้อมูลแน่นแบบนี้แล้วเตรียมตัวโม้ให้คนอื่นฟังในทุกเทศกาลบะจ่างได้เลยค่า
Cr. Vikipedia