วัดสะแก เป็นวัดเก่า เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับการปฏิบัติธรรมและศึกษาพุทธศาสนาในสายพุทธาคมจนถึงปัจจุบัน วัดสะแก อยู่ที่ตำบลธนู อำเภออุทัยพระนครศรีอยุธยา เป็นสถานที่ที่มีชื่อเสียงในด้านการเผยแผ่พุทธธรรมและพุทธาคม โดยเฉพาะในยุคของ หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ พระเกจิอาจารย์ผู้เป็นที่เคารพอย่างสูง
หลวงปู่ดู่ แห่งวัดสะแก ท่านศึกษาธรรมะและกรรมฐานอย่างเคร่งครัด ท่านได้แต่งบทสวด “คาถามหาจักรพรรดิ” ที่เป็นที่เลื่องลือในพุทธคุณ
สายธรรมของหลวงปู่ดู่ สู่หลวงตาม้า
หลวงปู่ดู่ มีศิษย์หลายท่านที่สืบทอด สายการปฏิบัติธรรม หนึ่งในจำนวนศิษย์ ผู้ที่โดดเดนที่สุดคือ หลวงตาม้า หรือพระอาจารย์วรงคต วิริยธโร ถือเป็นศิษย์เอกของหลวงปู่ดู่ ท่านพบกับหลวงปู่ดู่ครั้งแรกในช่วงปี พ.ศ. 2519-2520 และได้รับการถ่ายทอดวิธีปฏิบัติกรรมฐานและสมาธิ ท่านมุ่งมั่นศึกษาวิชาจากหลวงปู่ดู่กว่า 10 ปี
เมื่อหลวงปู่ดู่ละสังขาร หลวงตาม้าได้สืบทอดปณิธานและสร้าง วัดพุทธพรหมปัญโญ (วัดถ้ำเมืองนะ) ในจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นศูนย์กลางการปฏิบัติธรรมตามแนวทางหลวงปู่ดู่ โดยเน้นการภาวนาไตรสรณคมน์ การเจริญสติ และการบวชจิต
จากพุทธคมสู่การปฏิบัติธรรมที่ผาซ่อนแก้ว
สายธรรมของหลวงปู่ดู่ยังคงขจรขจายไปอีกหลายสาขา วัดพระธาตุผาซ่อนแก้ว ที่อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมที่งดงาม โอบล้อมด้วยภูเขาและธรรมชาติที่เงียบสงบ ชื่อ “ผาซ่อนแก้ว” มาจากตำนานที่ชาวบ้านเห็นลูกแก้วลอยเหนือฟ้าก่อนลับหายไปในถ้ำบนยอดผา เชื่อว่าเป็นพระบรมสารีริกธาตุ
วัดผาซ่อนแก้วก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2547 โดย พระครูบัณฑิตธรรมบาล หรือ หลวงพ่ออำนาจ โอภาโส ศิษย์ในสายธรรมของหลวงปู่ดู่ หลวงพ่ออำนาจได้นำคำสอนของหลวงปู่ดู่เกี่ยวกับการเจริญสติและปฏิบัติธรรมมาถ่ายทอดในบรรยากาศที่เหมาะสมกับการเจริญภาวนา
ความสำคัญของวัดผาซ่อนแก้ว เป็นศูนย์กลางการปฏิบัติธรรม เน้นการปฏิบัติสมาธิ การสวดมนต์ และการศึกษาธรรมะในบรรยากาศที่สงบงดงาม มีวัดที่สร้างด้ววสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น พระพุทธเจ้า 5 พระองค์: พระพุทธรูปสีขาวขนาดใหญ่ 5 องค์ ประดิษฐานเรียงกันอย่างงดงาม เจดีย์พระธาตุผาแก้ว: เจดีย์ที่ตกแต่งด้วยกระเบื้องและหินสีต่าง ๆ ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
สิ่ที่สำคัญที่สุด คือ การสืบทอดคำสอน หลวงพ่ออำนาจได้นำคำสอนของหลวงปู่ดู่ เช่น การภาวนา “พุทธัง สรณัง คัจฉามิ” และการบวชจิต มาถ่ายทอดให้กับศิษยานุศิษย์
การเชื่อมโยงตำนานวัดสะแก สู่วัดผาซ่อนแก้ว
ทั้งสองวัดนี้เชื่อมโยงกันด้วยสายธรรมของหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ และการสืบทอดปณิธานในการเผยแผ่ธรรมะของศิษยานุศิษย์ อาทิ หลวงตาม้าและหลวงพ่ออำนาจ ซึ่งนำแนวทางปฏิบัติของหลวงปู่ดู่ไปสร้างศูนย์กลางธรรมะแห่งใหม่
วัดสะแกเป็นจุดเริ่มต้นของสายพุทธาคมที่หลวงปู่ดู่ถ่ายทอดออกมา ขณะที่วัดผาซ่อนแก้วและวัดถ้ำเมืองนะคือสัญลักษณ์ของการต่อยอดและการเผยแผ่ธรรมะไปยังรุ่นต่อไปในสถานที่ที่เหมาะสมกับจิตวิญญาณของการปฏิบัติ
วัดสะแก สู่ วัดพระธาตุผาซ่อนแก้ว และ วัดถ้ำเมืองนะ สายพุทธาคมของหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ ได้ถูกสืบทอดและเผยแผ่ผ่านศิษยานุศิษย์อย่างต่อเนื่อง วัดผาซ่อนแก้วจึงเป็นเสมือนสะพานที่เชื่อมโยงพลังแห่งศรัทธาเข้ากับธรรมชาติและปณิธานอันยิ่งใหญ่ของสายธรรมกรรมฐาน
