เป็นอีกครั้งที่มาเยือนที่นี่โดยไม่ได้ตั้งใจ ครั้งแรกมาด้วยความอยากรู้อยากเห็น จากที่เคยเห็นสถานที่แห่งนี้เวลานั่งเรือผ่านเห็นภาพของพื้นที่กว้างเต็มไปหลุมศพไม้กางเขนหิน หมายตาต้องเข้าไปดูกสักครั้ง มีอะไรในสุสาน อะไรในที่นี้ คืออะไรที่มากว่าหลุมศพ ที่นี่คือสุสานโปรเตสแตนต์หรือสุสานฝรั่ง ที่พำนักสุดท้ายของขาวคริสต์ที่ข้ามน้ำข้ามทะเลมาฝากร่างไว้ในประเทศไทย สุสานฝรั่ง ตั้งอยู่บนถนนเจริญกรุง ใกล้กับวัดราชสิงขร ถ้านั่งเรือด่วนเจ้าพระยามาจะมองเห็นสุสานริมแม่น้ำเจ้าพระยาก่อนถึงท่าวัดราชสิงขร
สุสานโปรเตสแตนต์ เกิดขึ้นช่วงรัชกาลที่ 4 หลังจากมีฝรั่งเข้ามาอยู่เมืองไทยเพิ่มมากขึ้น เมื่อถึงแก่กรรมไม่มีที่ฝังศพ วิลเลียม จอห์น บัตเตอร์เวิร์ธ ผู้ว่าราชการดินแดนภายใต้การปกครองของอังกฤษ เขตช่องแคบมะละกา เป็นผู้ขอพระราชทานที่ดินทำสุสาน และได้รับพระราชทานที่ดิน 9 ไร่ จากรัชกาลที่ 4 สร้างเป็นสุสานฝรั่งแห่งนี้
จุดประสงค์แรก คือ การไปถ่ายรูปหลุมศพเก่า แต่พออ่านหนังสือประวัติศาสตร์มากขึ้น กลายเป็นความตั้งใจดู ที่พำนักของบุคคลสำคัญของประเทศไทย หลายคนที่ข้ามน้ำข้ามทะเลมาเพื่อเปลี่ยนแปลงให้เกิดสิ่งใหม่ สร้างปรากฏการณ์ และอยู่ในเหตุการณ์สำคัญของเมืองไทย
เริ่มจากหมอบรัดเลย์ หมอสอนศาสนา ที่นำเอาวิทยาการหลายแขน่งเข้ามาในเมืองไทย ไม่ว่าจะเป็นการรักษาโรคด้วยวิธีและยาสมัยใหม่ วิธีผ่าตัด หมอบรัดเลย์เป็นคนลงมีดผ่าตัดพระที่โดนระเบิดในงานฉลองวัดประยุรวงศาวาส เป็นการผ่าตัดคนครั้งแรกในเมืองไทย หมอบรัดเลย์ยังเป็นคนพิมพ์ Bangkok Recorder หนังสือพิมพ์ฉบับแรกของประเทศไทย
ถัดมา พระอาจวิทยาคม หรือหมอแมคฟาร์แลนด์ ผู้ริเริ่มตั้งโรงเรียนราชแพทยาลัย หรือ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราช ผู้พัฒนาเครื่องพิมพ์ดีดแบบแป้นพิมพ์ภาษาไทย
นายเฮนรี อลาบาสเตอร์ นักการทูตอังกฤษ ที่ปรึกษาส่วนพระองค์สมัยรัชกาลที่ 5 หนึ่งในผู้สร้างถนนเจริญกรุง สวนสราญรมย์ คนที่นำเอาลอตเตอรี่เข้ามาสู่ประเทศไทย ผู้ริเริ่มจัดทำแผนที่ วางรากฐานกิจการโทรเลข
จอห์นบุช หรือ กัปตันบุช หรือตามบรรดาศักดิ์ คือ พระยาวิสูตรสาครดิฐ กัปตันเรือชาวอังกฤษ ผู้วางรากฐานกิจการเดินเรือ และกรมเจ้าท่า เจ้าของอู่ต่อเรือและผู้บังคับเรือพระที่นั่ง
การมาสุสานโปรเตสแตนต์ คราวนี้มาตามแรงบันดาลใจเมื่อพี่ท่านหนึ่งมาชม แล้วกลับไปพร้อมด้วยสัญลักษณ์ต่างๆ บนหลุมฝังศพ ทำให้ความเข้าใจในสุสานฝรั่งมีมากขึ้นกว่าการไปดูหลุมฝังศพเก่า มาเยือนที่พำนักของบุคคลสำคัญ แต่เป็นการมาดูงานศิลปะบนหลุมศพ ที่แต่ก่อนเราจะมองผ่านๆ ชอบก็ถ่ายรูป ถ้ามีโอกาสได้ไปเยือนอาจจะได้เข้าใจสุสานนี้มากขึ้น
สมอเรือ หมายถึง ไม้กางเขน เป็นสัญลักษณ์ของความหวังและความมุ่งมั่น ชาวฮีบรู มีคติว่า ความหวังที่เรายึดนั้น เปรียบประดุจสมอเรือที่แน่วแน่และมั่นคงแห่งจิตใจ สมอเรือใช้เป็นเครื่องหมายของนักบุญคลีเมนต์ ผู้ถูกลงทัณฑ์โยนลงทะเล มีสมอเรือถ่วงคอ
เสื้อเกราะ สัญลักษณ์ของความกล้าหาญและรักเกียรติของอัศวิน เป็นสัญลักษณ์ของความศรัทธาในคริสต์ศาสนาเป็นสิ่งป้องกันความชั่วร้าย
พวงดอกไม้ หมายถึงชีวิตหลังความตาย แต่ก็ต้องดูอีกว่าดอกไม้ชนิดใด เพราะดอกไม้แต่ละชนิดก็มีความหมายแตกต่างกันออกไป
นาฬิกาทราย และหัวกะโหลก หมายถึง เวลาที่ค่อยๆ หมดลง อารมณ์เหมือนมรณานุสติของพระพุทธศาสนา มือที่จับโซ่ขาดมือ หมายถึง หัตถ์ของพระเจ้า โซ่ คือชีวิต
ลูกธนู เป็นเครื่องหมายของอาวุธแห่งจิตอุทิศให้กับการรับใช้พระเจ้า ลูกธนูยังใช้เป็นสัญลักษณ์ของความตาย และอาวุธที่ใช้ประหารนักบุญหลายท่าน ลูกธนูยังใช้เป็นสัญลักษณ์ของโรคระบาดด้วย เนื่องจากนักบุญเซบาสเตียนซึ่งรอดชีวิตจากการถูกลงทัณฑ์ด้วยลูกธนู เป็นหนึ่งในนักบุญที่ปกป้องผู้ตกเป็นเหยื่อของโรคระบาด
คันธนูเป็นสัญลักษณ์ของสงครามและอำนาจในโลก
ธง สัญลักษณ์ของชัยชนะ โดยมีที่มาจากเรื่องราวของจักรพรรดิคอนสแตนตินผู้ทอดพระเนตรเห็นไม้กางเขนในหมู่เมฆ จึงทรงหันมานับถือศาสนาคริสต์ และใส่รูปไม้กางเขนบนธงของพระองค์
รังผึ้ง เป็นสัญลักษณ์ของคำพูดที่โน้มน้าวจิตใจดังสำนวน “วาจาอาบน้ำผึ้ง”(Honeyed Words)
ขนมปัง เป็นสัญลักษณ์ของการยังชีพ ขนมปังเป็นสัญลักษณ์การเตรียมการของพระผู้เป็นเจ้า ตลอดจนความเอาใจใส่และการเลี้ยงดูประชากรของพระองค์
เสื้อคลุม เสื้อคลุมที่ถูกฟันขาดสองท่อนด้วยดาบ ใช้เป็นเครื่องหมายของนักบุญมาร์ติน เนื่องจากท่านแบ่งเสื้อคลุมของท่านให้ชายยากจนครึ่งหนึ่ง ท่ามกลางอากาศหนาวจัด
เหรียญ หรือ เหรียญเงิน 30 เหรียญ ใช้เป็นสัญลักษณ์หนึ่งของความทรมานที่พระคริสต์ได้รับ โดยมีที่มาจากการที่สาวกคนหนึ่งของพระองค์ ยูดาส อิสคาริโอท ทรยศต่อพระองค์ ยูดาส อิสคาริโอท ไปหาบรรดามหาปุโรหิต แล้วถามว่า ถ้าข้าพเจ้าจะชี้พระองค์ให้พวกท่าน ท่านจะให้ข้าพเจ้าเท่าไร พวกเขาจึงตกลงให้แก่ยูดาส 30 เหรียญเงิน
