31 ส.ค.68 - “อย่าปล่อยให้ GPAS 5 Steps หลับไหล” GPAS 5 Steps: อย่าปล่อยให้ห้องเรียนไทยเงียบ ถึงเวลาปฏิรูปสมองเด็กไทย
การปฏิรูปการศึกษาถูกพูดถึงซ้ำแล้วซ้ำเล่า แต่สิ่งที่มักเกิดขึ้นคือ “ไฟติด แล้วก็ดับ” จังหวัด หนังสือ หรือหลักสูตรที่เคยประกาศอย่างยิ่งใหญ่ กลายเป็นโครงการชั่วคราวที่เงียบหายกับกาลเวลา — เด็กไทยจึงไม่ควรถูกปล่อยให้รออนาคต แต่ผลสอบ PISA ปี 2022 สะท้อนความเป็นจริงอันเจ็บปวดว่า “เด็กไทยยังไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานในโลกยุคใหม่” (Below OECD average): คะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์อยู่ที่ 394 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 472 คะแนน (ต่ำกว่าเฉลี่ยกว่า 78 คะแนนหรือเกือบ 2 ปีของการเรียนรู้) ด้านการอ่านอยู่ที่ 379 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 476 คะแนน ด้านวิทยาศาสตร์อยู่ที่ 409 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 485 คะแนน การลดลงอย่างรวดเร็วระหว่างปี 2018 และ 2022 ชี้ให้เห็นว่า การเรียนรู้ถดถอยอย่างชัดเจน — คณิตศาสตร์ลดลงเกือบ 15 คะแนน และอ่านลดลง 10 คะแนน ซึ่งเปรียบเทียบกับการเรียนรู้เฉลี่ยหนึ่งปีของเด็กอายุ 15 ปี หากไม่ตื่นตัว… สมองเด็กไทยจะยังวนอยู่ใน “วงจรเดิม” ที่ท่องจำมากกว่าคิดเป็น
•
ดร.ศักดิ์สิน โรจน์สราญรมย์ ผู้นำสถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) และผู้คิดค้น GPAS 5 Steps ให้ความสำคัญว่า Active Learning จะทรงพลังก็ต่อเมื่อครูและผู้เรียนเดินในกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ ไม่ใช่กิจกรรมสนุกที่ไร้แกนกลาง โมเดลนี้เน้นว่าเด็กไทยต้อง “คิดเป็นระบบ” ผ่าน 5 ขั้นตอน ซึ่ง พว. ทุ่มเทผลักดันอย่างจริงจัง ผ่านคู่มือ หนังสือเรียน การอบรมครู และโครงการ Active Learning จริงในหลายพื้นที่ หลายโรงเรียนใช้ GPAS 5 Steps ในโหมดทดลอง ครูเริ่มเข้าใจและลงมือแต่ระบบสนับสนุนยังไม่เอื้อให้เดินต่อ เด็กมีพลังแล้ว แต่ยังไม่ได้รับการต่อยอดจริงจัง ห้องเรียนไทยยังเงียบ ซึ่งสะท้อนในผลสอบ PISA ว่าเด็กไทยยังไม่หลุดพ้นจากระบบการสอนแบบเดิม และคะแนนเฉลี่ยยังต่ำกว่าค่าเฉลี่ยโลกอย่างมีนัยยะ
GPAS 5 Steps มุ่งพัฒนา “การคิดขั้นสูงเป็นระบบ” ให้ติดตัวเด็กไปตลอดชีวิต
1. Gathering – แสวงหาข้อมูลรอบด้าน
2. Processing – วิเคราะห์และสรุปเป็นองค์ความรู้เชื่อมโยงคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมขั้นสูง
3. Applying 1 – ลงมือทำ ทดลอง และแก้ปัญหา
4. Applying 2 – สื่อสาร ถ่ายทอด สร้างนวัตกรรม
5. Self-Regulating – สะท้อนตนเองและต่อยอด
นี่คือทักษะที่ PISA ต้องการ — ไม่ใช่แค่คำตอบ แต่คือ “การคิด วิเคราะห์ และสะท้อน” Key Message: อัปเกรดเพื่อโลกยุคใหม่ GPAS 5 Steps ต้องติดอัปเดตให้ทันโลก — รองรับ AI Skills, Soft Skills, Active Learning
โลกยุคใหม่ไม่ถามว่า “เธอจำได้ไหม” แต่ถามว่า “เธอคิดเป็นหรือเปล่า”
ถ้าไม่ขยับ เด็กไทยก็จะยังคงคะแนน PISA ต่ำ และไม่สามารถแข่งขันในโลกยุคใหม่ได้ ทั้งนี้ เพราะข้อสอบ PISA จะต้องวิเคราะห์ผ่านกระบวนการคิด
ขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps เท่านั้น ปัญหาคือ เด็กไทยเราไม่มีกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps
•
Call to Action: ถึงเวลาปลุกไฟในห้องเรียน วันนี้คือเวลาที่ห้องเรียนไทยจะรีบูต GPAS 5 Steps ให้ดังและต่อเนื่อง ครูต้องมีพลัง นักเรียนต้องได้ลงมือ ผู้บริหารต้องหนุนเสริม หากเราหยุด — เด็กก็หยุด แต่ถ้าเราขับเคลื่อน — เด็กไทยจะก้าวทันโลกและพร้อมสร้างโลกใบใหม่
•
GPAS 5 Steps คือ มรดกทางความคิด ที่ ดร.ศักดิ์สิน และ พว. ได้วางไว้ เพื่อต่อยอดสมองเด็กไทย —สิ่งที่เหลือไม่ใช่การรอ แต่คือ การขับเคลื่อน “วันนี้” “เพราะการศึกษาไทยจะไม่เปลี่ยน… ถ้าเราไม่เริ่มเปลี่ยนวิธีคิดของเด็กไทยให้คิดเป็น ลงมือจริง และสะท้อนคุณค่าด้วยตนเอง”
