เปิดรายชื่อ 12 ศิลปินแห่งชาติ ประจำปี 2565 "พี่เบิร์ด ธงไชย" สาขาศิลปะการแสดง
ภายหลังการประชุมคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 3/2566 โดยมีนายวิษณุ เครืองามรองนายกรัฐมนตรีประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เป็นประธาน นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม รองประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ แถลงผลการคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช 2565 โดยมีบุคคลที่ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติ จำนวน 12 ราย ล้วนเป็นศิลปินที่มีผลงานโดดเด่นและเป็นที่ประจักษ์ รังสรรค์ผลงานด้านวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่ามาอย่างต่อเนื่อง
นายอิทธิพล กล่าวว่า ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ.2565 สาขาทัศนศิลป์ ได้แก่ ศ.เกียรติคุณพิษณุ ศุภนิมิตร (ภาพพิมพ์) ผลงานทัศนศิลป์โดดเด่นเป็นที่ประจักษ์, นายเจตกำจร พรหมโยธี (สถาปัตยกรรมผังเมือง) นักผังเมือง คว่ำหวอดในวงการสถาปัตยกรรมผังเมือง ฝากผลงานที่ประจักษ์ จัดทำผังเมืองสำคัญ ใช้งานจนปัจจุบัน, นายดิเรก สิทธิการ (งานสลักดุนเครื่องเงินและโลหะ) ช่างแกะสลักดุนเครื่องเงิน เครื่องโลหะ ฝากผลงานวัดศรีสุพรรณ เชียงใหม่ จากเครื่องเงินต่อยอดสู่เฟอร์นิเจอร์ และของที่ระลึกมอบผู้นำเอเปกล่าสุด, นายฤกษ์ฤทธิ์ แก้ววิเชียร (สถาปัตยกรรมภายในและมัณฑนศิลป์) ฝากผลงานออกแบบตกแต่งภายใน ผลงานสำคัญๆ ในอดีต เป็นต้นแบบปฏิวัติแนวคิดออกแบบตกแต่งภายใน
สาขาวรรณศิลป์ ได้แก่ ศ.เกริก ยุ้นพันธ์ นักเขียนผู้จัดทำตำราเกี่ยวกับเด็กและใช้งานจนถึงปัจจุบัน มีความคิดริเริ่มการเล่าเรื่องเข้าใจง่าย เข้าถึงผู้อ่าน, นายบุญเตือน ศรีวรพจน์ เชี่ยวชาญการประพันธ์ร้อยกรอง บทสรรเสริญ สดุดี วันสำคัญของชาติ วันสำคัญทางศาสนา
สาขาศิลปะการแสดง ได้แก่ นางนพรัตน์ศุภาการ หวังในธรรม (ละครรำ) ผู้คว่ำหวอดในวงการละคร โดยนเฉพาะนาฏศิลป์ไทย รำละคร สอนลูกศิษย์จนปัจจุบันที่สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์, นายสมชาย ทับพร (ดนตรีไทย-ขับร้อง) เป็นนักร้องเพลงไทยที่ได้รับการถ่ายทอดจากครูดนตรียุครัตนโกสินทร์ ล่าสุดขับร้องในการแสดงครูดนตรีไทยรัตนโกสินทร์, นางราตรีศรีวิไล บงสิทธิพร (หมอลำประยุกต์) หมอลำคนแรกที่ประยุกต์หมอลำซิ่ง ทำให้หมอลำซิ่งภาคอีสานเป็นที่แพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ
นายธงไชย แมคอินไตย์ (ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง) หรือพี่เบิร์ด ธงไชย ศิลปินขวัญใจมหาชน ดำรงตนเป็นแบบอย่างที่ดีในการใช้ภาษาไทย ศิลปินสอดแทรกศิลปวัฒนธรรมในการแสดงคอนเสิร์ต มีผลงานต่อเนื่องจนปัจจุบัน, นายสมเถา สุจริตกุล (ดนตรีสากล-ประพันธ์เพลงร่วมสมัย) ปรมาจารย์ด้านดนตรีคลาสสิก ประพันธ์เพลงคลาสสิกได้ตั้งแต่อายุ 18 ปี และเป็นอุปรากรไทยคนแรกที่ไปแสดงในต่างแดน และเป็นผู้ทรงคุณวุฒิในวงการคลาสสิก เป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิอุปรากรกรุงเทพฯ และคีตกรของวงดุริยางค์สยามฟิลฮาร์โมนิก มีผลงานดนตรีมากมาย ที่ทำชื่อเสียง ได้แก่งานประพันธ์บทเพลงในโอเปราร่วมสมัย โดยมีผลงานและทำการแสดงจนถึงปัจจุบัน, นายประดิษฐ ประสาททอง (ละครร่วมสมัย) เป็นศิลปินมากความสามารถ รู้จักในแวดวงศิลปะการแสดงร่วมสมัย ทำให้โรงละครต่างๆ กลับมาคึกคัก และพัฒนาวงการการละครร่วมสมัยของไทยมาอย่างต่อเนื่อง
“ทั้ง 12 ศิลปินแห่งชาติเป็นปูชนียบุคคลด้านศิลปวัฒนธรรมไทย การยกย่องเชิดชูเกียรติผ่านการพิจารณาอย่างเข้มข้นละเอียด รอบคอบ และเป็นไปตามขั้นตอน โดย 12 ศิลปินแห่งชาติสะท้อนไทยอุดมสมบูรณ์ด้วยศิลปวัฒนธรรมปัจจุบันมีศิลปินแห่งชาติแล้ว 342 คน" นายอิทธิพลกล่าว
เบิร์ด-ธงไชย แมคอินไตย์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง เผยความรู้สึกว่า เมื่อรู้ว่าได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ รู้สึกหัวใจพองโต และรู้สึกดีใจมากๆ ระหว่างที่ทราบข่าว กำลังซ้อมดนตรี พอมีคนมาบอกก็รู้สึกช็อกไปสักครู่หนึ่ง และคิดต่อว่าตัวเองต้องทำอะไรบ้าง เพราะคำว่า “ศิลปินแห่งชาติ” เป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่มาก จากศิลปินผู้ที่ได้รับการยกย่องไปแล้ว และกรรมการที่ตัดสินล้วนเป็นครูทั้งหมด ทั้งนี้ อยากฝากนักร้องรุ่นใหม่ๆ เรื่องการใช้ภาษาไทยให้ถูกต้อง เพราะบางครั้งฟังแล้วก็อาจจะไม่รู้เรื่อง เคยคิดว่าอาจเป็นเพราะวัยที่แตกต่าง แต่ขอเตือนไว้ว่าอย่างหนึ่งว่า ไม่ว่าคุณจะเป็นใคร อย่าลืมว่าคุณเป็นคนไทย
“พี่เบิร์ดคงไม่มีอะไรฝาก แต่จะทำในสิ่งที่พี่เบิร์ดทำมาตลอดชีวิต และจะทำตลอดไป คือการเป็นนักร้อง เป็นคนที่ทำให้ทุกคนมีความสุข การได้รับยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติถือเป็นเกียรติประวัติที่สำคัญในชีวิต ทำให้มีแรงบันดาลใจที่จะสร้างสรรค์ผลงานที่ดีต่อไป และจะไม่หยุดอย่างแน่นอน” เบิร์ด ธงไชย กล่าว
ด้าน นายสมเถา สุจริตกุล กล่าวว่า แม้จะได้รับรางวัลระดับสากลมาแล้วมากมาย แต่การได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติรู้สึกซาบซึ้งใจและเป็นเกียรติอย่างมากในชีวิต ทั้งยังเป็นการเปิดประตูหลายอย่าง สามารถสื่อสารกับผู้คนในวงกว้างได้มากยิ่งขึ้น ได้แบ่งปันความรู้ด้านดนตรีสากล และการประพันธ์เพลงร่วมสมัย ปัจจุบันอายุมากแล้ว สิ่งที่สำคัญที่สุดเป็นการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้คนเจนต่อไป ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา ตนอุทิศเวลาทั้งชีวิตเพื่อการสร้างคน สร้างศิลปินรุ่นใหม่ให้กับประเทศไทย มีความสุขมากที่เห็นเด็กไทยก้าวไกลสู่ระดับสากล จากนี้ไปพร้อมถ่ายทอดความรู้ เทคนิค ประสบการณ์ทางดนตรีสากล เพื่อพัฒนาทักษะเด็กไทยให้เก่งได้เร็วขึ้น ควบคู่กับการสร้างสรรค์ผลงานมหาอุปรากรชุดทศชาติของพระพุทธเจ้า โดยจัดทำมาแล้ว 7 ตอน ขณะนี้เหลืออีก 3 ตอน จะเร่งทำให้สำเร็จ ถ้าไม่เสร็จ ยังตายไม่ได้ เป็นการฝากผลงานไว้เป็นมรดกของแผ่นดิน
นายดิเรก สิทธิการ ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (งานสลักดุนเครื่องเงินและโลหะ) ปี 2565 กล่าวว่า รู้สึกดีใจและภูมิใจที่ได้รับคัดเลือกให้เป็นศิลปินแห่งชาติ ตนทำงานสร้างสรรค์ศิลปะสลักดุนมากว่า 50 ปี มีผลงานการทำภาพเหมือนบุคคลสำคัญ งานสลักดุนประดับวัดที่เชียงใหม่ หรือการทำของตกแต่งที่อยู่อาศัย ผลงานล่าสุดภูมิใจอย่างยิ่งมีโอกาสสร้างงานภาพดุนโลหะ และกล่องใส่เครื่องประดับให้ผู้นำเอเปก นอกจากนี้ได้เผยแพร่เทคนิคการทำสลักดุนสำหรับเด็กรุ่นใหม่หรือผู้ที่สนใจ ในฐานะศิลปินแห่งชาติพร้อมสอนและถ่ายทอดความรู้
นายบุญเตือน ศรีวรพจน์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ปี 2565 กล่าวว่า เป็นเกียรติที่ได้รับการเชิดชู เพราะการคัดเลือกผ่านการพิจารณาอย่างถี่ถ้วนในการปฏิบัติหน้าที่อนุรักษ์ รักษา สืบทอดในการรักษาขนบธรรมเนียมดั้งเดิมของศิลปวัฒนธรรม ตนมุ่งมั่นที่จะอนุรักษ์และให้ความรู้ในการสร้างฉันทลักษณ์ ทั้งโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน กล และร่ายซึ่งเป็นรากและมรดกทางวรรณศิลป์ที่แสดงอัตลักษณ์สำคัญ โดยได้ทำหนังสือแบบเรียนและการให้ความรู้จัดพิมพ์ในกรมศิลปากร เพื่อให้เด็กรุ่นใหม่ที่สนใจได้ศึกษาและนำเทคนิคมาใช้ ถือเป็นอีกศิลปะแขนงหนึ่งที่มีความคลาสสิกและควรค่าแก่การสืบสานต่อไป
ในการนี้ กรมส่งเสริมวัฒนธรรมจะทำหนังสือกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสนำศิลปินแห่งชาติพ.ศ.2565 ทั้ง 12 คน เข้าเฝ้าฯ รับพระราชทานโล่และเข็มเชิดชูเกียรติ ในวัน เวลา ตามแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ และจัดงานนิทรรศการเพื่อเผยแพร่ประวัติผลงานของศิลปินแห่งชาติให้ประจักษ์ต่อสาธารณะต่อไป