9 มิ.ย.68 - มองแวบแรก..ยังไงก็แมงกระพรุน! ที่ไหนได้ มองดีๆ อ้าว นี่มันพืชหายากต่างหาก แล้วพืชชนิดนี้คือ?
ไม่ได้มีแค่แอดมินคนเดียวใช่ไหมครับ ที่มองเห็นสิ่งมีชีวิตในรูปนี้แล้วคิดถึงแต่ “แมงกระพรุน” เป็นอย่างแรก! แต่เอาจริงๆ แล้วพอมองดีๆ ไหงมันไม่ใช่แมงกระพรุนซะหน่อย แต่เหมือนพืชชนิดหนึ่งมากกว่า ภาพนี้มาจากสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อธิบายไว้ว่า 🍄 นี่ไม่ใช่เห็ด ไม่ใช่สัตว์ทะเล แต่คือหนึ่งในพรรณไม้หายากที่ชวนให้นักพฤกษศาสตร์และคนรักธรรมชาติต้องหยุดมอง
•
ความงดงามน่าฉงนนี้เป็นผลงานของธรรมชาติที่แสนประณีต ดอกไม้รูปร่างแปลกตา หัวกลมลายจุดสีม่วงอ่อนแผ่กางเหมือนหมวกแมงกระพรุน กลีบเรียวยาวโค้งอ่อนราวหนวดยืดหยุ่นของสัตว์ทะเล จนหลายคนอดถามไม่ได้ว่า…นี่คือเห็ด หรือสัตว์กันแน่?
🌿 ตอบคือ “นางแลว” หรือพืชสกุล Aspidistra ที่ไม่ใช่เห็ด ไม่ใช่แมงกระพรุน แต่คือพรรณไม้วงศ์เดียวกับหน่อไม้ฝรั่ง ที่หายากที่มีเสน่ห์เฉพาะตัว มีอยู่ราว 90 ชนิดทั่วโลก พบมากในจีนและอินโดจีนตอนเหนือ
•
ในประเทศไทย พบพืชสกุลนี้ 4 ชนิด ได้แก่
• นางแลวเขา (Aspidistra longifolia) – พบได้ทั่วประเทศ
• นางแลวภู (Aspidistra subrotata) – พบที่ จ.เลย
• นางแลว (Aspidistra sutepensis) – ถิ่นเดียวของภาคเหนือ
• บัวดอย (Aspidistra elatior) – ไม้นำเข้าจากญี่ปุ่น
•
ส่วนต้นที่เห็นในภาพ เป็นพืชที่พบในเวียดนาม โครงสร้างคล้ายหมวกแมงกระพรุนคือ รยางค์ของเกสรเพศเมีย (pistil) ส่วนที่ดูเหมือนหนวดลอย คือ กลีบรวม (perianth) ที่โค้งทิ้งตัวลงเมื่อดอกบาน ปัจจุบัน พืชชนิดนี้อยู่ระหว่างการศึกษาโดยนักอนุกรมวิธานพืชขององค์การสวนพฤกษศาสตร์ เพื่อยืนยันชนิดพันธุ์อย่างเป็นทางการ เพื่อการอนุรักษ์อย่างยั่งยืนต่อไป
•
สำหรับเพื่อนๆ ที่สนใจพรรณไม้สวยงาม และแปลกตา ลองไปเที่ยวชมแหล่งสะสมพรรณไม้ที่ใหญ่ และสวยมากอีกแห่งของไทย ที่สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ จ.เชียงใหม่ รับรองมามีแต่ต้นไม้สวยๆ และหายากให้ชมอย่างจุใจ 🌱 พรรณไม้ชนิดนี้คือเครื่องเตือนใจว่า ธรรมชาติยังเต็มไปด้วยความลึกลับและไร้ขีดจำกัด
•
•
📍ข้อมูลและภาพโดย:
ดร.กิตติยุทธ ปั้นฉาย ผู้ช่วยภัณฑารักษ์พืชมีชีวิต สำนักวิจัยและอนุรักษ์ องค์การสวนพฤกษศาสตร์