ที่เดียวในโลก! ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ ที่วัดโบสถ์ชนะมาร ประเพณีที่สืบสานมากว่า 400 ปี ที่เชื่อว่าจะทำให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ไพร่ฟ้าประชาชนมีความสุข บ้านเมืองปราศจากจากโรคระบาดคุกคาม
ประเพณีอุ้มพระดำน้ำจังหวัดเพชรบูรณ์ ประจำปี 2566 ได้มีพิธีอัญเชิญองค์พระพุทธมหาธรรมราชา ทวนน้ำจากท่าน้ำวัดไตรภูมิ ไปประกอบพิธีอุ้มพระดำน้ำที่ท่าน้ำวัดโบสถ์ชนะมาร ในเวลา 10.39 น. ของวันที่ 14 ต.ค.66 ซึ่งในปีนี้ใช้โขนหัวเรือเหมวาริน ในการประกอบพิธี โดยการจัดงานในปีนี้มี นายสันติ พร้อมพัฒน์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธาณสุข ทำหน้าที่เป็นประธานในพิธี
ประเพณีอุ้มพระดำน้ำมีตำนานที่ถูกเล่าขานมานานเป็นประเพณีหนึ่งเดียวในโลกของจังหวัดเพชรบูรณ์ โดยมีชาวบ้านกลุ่มหนึ่งได้ออกหาปลาในแม่น้ำป่าสัก แต่อยู่มาวันหนึ่งเกิดเหตุอัศจรรย์ขึ้น โดยกระแสน้ำในบริเวณวังมะขามแฟบ มีพรายน้ำผุดขึ้นมาทีละน้อยจนแลดูคล้ายน้ำเดือด จากนั้นกลายเป็นวังวนดูดเอาองค์พระพุทธรูปองค์หนึ่งลอยขึ้นมาเหนือน้ำ ทำให้ชาวประมงต้องลงไปอัญเชิญพระพุทธรูปขึ้นมาประดิษฐานไว้ที่วัดไตรภูมิ แต่ในปีถัดมาตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 วันประเพณีสารทไทย พระพุทธรูปดังกล่าวหายไป ชาวบ้านต่างพากันระงมหา สุดท้ายไปพบพระพุทธรูปกลางแม่น้ำป่าสัก บริเวณที่พบพระพุทธรูปองค์นี้ในครั้งแรกกำลังอยู่ในอาการดำผุดดำว่าย จึงได้ร่วมกันอัญเชิญขึ้นมาประดิษฐานที่วัดไตรภูมิอีกครั้งหนึ่ง พร้อมร่วมกันถวายนามว่า "พระพุทธมหาธรรมราชา"
หลังจากนั้นต่อมาในวันสารทไทย หรือวันแรม 15 ค่ำเดือน 10 เจ้าเมืองเพชรบูรณ์จะทำพิธีอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชา ลงประกอบพิธีดำน้ำเป็นประจำทุกๆปี โดยเชื่อว่าจะทำให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ไพร่ฟ้าประชาชนมีความสุข บ้านเมืองปราศจากจากโรคระบาดคุกคาม จนกลายมาเป็นประเพณีอุ้มพระดำน้ำอันยิ่งใหญ่ในปัจจุบัน
สำหรับผลการเสี่ยงทาย การเสี่ยงทายทิศดำน้ำในพิธีอุ้มพระดำน้ำ ปี 2566 ทั้ง 6 ครั้ง คือ ใต้ ใต้ ใต้ เหนือ เหนือ เหนือ
1..ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ 1 ประจำทิศใต้ ความว่า "ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบันดาลดล ให้ประชาชนชาวเพชรบูรณ์ ทั่วหน้า ร่วมรักษาความสามัคคี มีความขยันหมั่นเพียรการเรียนรู้ และทันต่อเหตุการณ์อันเที่ยงตรง ดำรงอยู่ในความเสียสล่ะ และปฏิบัติตัวตามกฎหมายแห่งบ้านเมือง นำความเจริญรุ่งเรือง มาสู่เมืองเพชรบูรณ์ด้วยเทอญ
2.ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ 2 ประจำทิศใต้ ความว่า "ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบัลดาลดล ให้เกิดผลความรุ่งเรืองแก่พระพุทธศาสนา ชาวประชามีศรัทธาเลื่อมใส ดำรงไว้ซึ่งวัฒนธรรมประเพณีอันดี จงบังเกิดมี แก่ชาวเพชรบูรณ์ด้วยเทอญ …"
3.ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ .3 ประจำทิศเหนือ ความว่า "ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบัลดาลดล ส่งผลให้การคมนาคม ตลอดจนสาธารณูประโภคทั่วไป มีความเพียบพร้อมทุกแห่งหน ส่งผลให้มีความสุข สะดวกสบาย จงบังเกิดแก่หญิงชาย ชาวเมืองเพชรบูรณ์ด้วยเทอญ ..."
4.ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ 4 ประจำทิศใต้ ความว่า"ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบัลดาลดล ส่งผลให้เศรษฐกิจการค้าขาย และการอุตสาหกรรม นำความร่ำรวยเพิ่มพูน มาสู่ชาวเมืองพชรบูรณ์ด้วยเทอญ ..."
5.ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ 5 ประจำทิศเหนือ ความว่า "ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบัลดาลดล ให้ประชาชนอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพย์ทั้งหลาย ปราศจากอันตราย และภัยธรรมชาติทั้งปวง ลุล่วงสู่ความสงบร่มเย็นเป็นทวีคูณ จงบังเกิดแก่ชาวเมืองพชรบูรณ์ด้วยเทอญ ..."
6.ผลการเสี่ยงทายคำอธิษฐานในการอุ้มพระดำน้ำครั้งที่ 6 ประจำทิศเหนือ ความว่า "ขออำนาจบารมีแห่งองค์พระพุทธมหาธรรมราชา โปรดได้มาบัลดาลดล ให้ฟ้าฝนแห่งเมืองเพชรบูรณ์ ได้ตกต้องตามฤดูกาล เพื่อให้พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ด้วยเทอญ ..."
