จากเรื่องน่าเศร้าในเหตุการเสียชีวิตของชาวไทยในเกาหลีใต้ เป็นสิ่งสะท้อนว่าการเดินทางไปลักลอบทำงานผิดกฎหมายในต่างแดน หรือ “ผีน้อย” แม้รายได้จะดี แต่อาจไม่ได้รับการดูแลเท่าที่ควร เท่ากับเดินทางไปทำงานอย่างถูกกฎหมาย เราเลยขอนำมาเทียบให้ดูไปทำงานต่างประเทศแบบถูกกฎหมาย กับ ผิดกฎหมาย ต่างกันอย่างไร
กรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน ให้ข้อมูลว่าแรงงานผิดกฎหมายในเกาหลีใต้ หลังวันที่ 28 ก.พ.2566 หากถูกจับกุมในช่วงการกวาดล้าง จะต้องชำระค่าปรับจำนวน 30 ล้านวอน และจะถูกเพิ่มความเข้มงวดในการห้ามเดินทางกลับเข้าสาธารณรัฐเกาหลี
สำหรับการการลักลอบทำงานอย่างผิดกฎหมายทำให้ต้องหลบซ่อนในต่างแดน ค่อนข้างมีความเสียง ไม่ได้รับการดูแลตามสิทธิที่พึงมี หากเจ็บป่วยในต่างประเทศค่าใช้จ่ายจะสูงมาก และยังมีโอกาสถูกนายจ้างเอาเปรียบ ทำให้ได้ไม่คุ้มเสีย
กลับกันหากเดินทางไปทำงานต่างแดนอย่างถูกกฎหมาย กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานมี “กองทุนเพื่อช่วยเหลือคนหางานไปทำงานในต่างประเทศ” โดยแรงงานไทยที่ออกไปทำงานอย่างถูกกฎหมาย สามารถเลือกเข้าเป็นสมาชิกกองทุนนี้ในอัตราค่าสมัครสมาชิก 300 – 500 บาทขึ้นอยู่กับประเทศที่ประสงค์จะเดินทางไปทำงาน เพื่อให้สามารถได้รับสิทธิประโยชน์จากกองทุนฯ ตามระเบียบกระทรวงแรงงานว่าด้วยกิจการที่จะใช้จ่ายจากกองทุนเพื่อช่วยเหลือคนหางานไปทำงานในต่างประเทศ พ.ศ. 2549 และระเบียบกระทรวงแรงงานว่าด้วยการบริหารกองทุนเพื่อช่วยเหลือคนหางานไปทำงานในต่างประเทศ พ.ศ. 2549 ดังนี้
1.กรณีถูกทอดทิ้งในต่างประเทศ จะช่วยให้สมาชิกกองทุนฯ ได้เดินทางกลับประเทศไทยจนถึงภูมิลำเนา โดยรัฐจะให้การช่วยเหลือค่าพาหนะ ค่าที่พัก ค่าอาหาร ค่ารักษาพยาบาล และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามที่จ่ายจริงไม่เกินคนละ 30,000 บาท
2.กรณีประสบอันตรายหรือประสบอุบัติเหตุ ก่อนหรือขณะทำงานในต่างประเทศ รัฐจะให้การช่วยเหลือค่ารักษาพยาบาลตามที่จ่ายจริงไม่เกินคนละ 30,000 บาท
3.กรณีต้องเดินทางกลับประเทศไทยเพราะถูกเลิกจ้าง โดยมีสาเหตุจากการประสบอันตราย และเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลในต่างประเทศ รัฐจะให้การช่วยเหลือค่ารักษาพยาบาลตามที่จ่ายจริงไม่เกินคนละ 15,000 บาท
4.กรณีประสบอันตรายจนพิการหรือทุพพลภาพในระหว่างเป็นสมาชิกกองทุนฯ ไม่ว่าเหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดอันตรายจะเกิดขึ้นในประเทศไทยหรือต่างประเทศ รัฐให้การช่วยเหลือกรณีพิการคนละ 15,000 บาท กรณีทุพพลภาพคนละ 30,000 บาท
5.กรณีประสบปัญหาในต่างประเทศ และอยู่ในระหว่างรอการเข้าทำงานใหม่ รอการส่งกลับไทย รอการดำเนินคดี หรือกรณีอื่นในลักษณะเดียวกัน รัฐจะให้การช่วยเหลือค่าที่พัก ค่าอาหาร ค่ารักษาพยาบาล และค่าใช้จ่ายอื่นที่จำเป็นตามที่จ่ายจริงไม่เกินคนละ 30,000 บาท
6.กรณีถูกส่งกลับ เนื่องจากแพทย์ตรวจพบเป็นโรคต้องห้าม รัฐจะให้การช่วยเหลือกรณีทำงานยังไม่ถึงหกเดือน คนละ 25,000 บาท ส่วนในกรณีที่ทำงานมากกว่าหกเดือน คนละ 15,000 บาท
7.กรณีประสบปัญหาต้องเดินทางกลับประเทศไทยก่อนสิ้นสุดการเป็นสมาชิกกองทุนฯ เนื่องจากเหตุความไม่สงบ ภัยสงคราม ภัยธรรมชาติ หรือโรคระบาด รัฐจะให้การช่วยเหลือคนละ 15,000 บาท
8.กรณีเสียชีวิต รัฐจะให้การช่วยเหลือเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการจัดการศพตามที่จ่ายจริงไม่เกิน 40,000 บาท ในกรณีเสียชีวิตก่อนเดินทางหรือขณะกลับประเทศไทย 30,000 บาท กรณีเสียชีวิตในต่างประเทศ 40,000 บาท
9.กรณีมีคดีความ กรณีถูกดำเนินคดีอาญาในความผิดซึ่งมิใช่เกิดจากการกระทำโดยเจตนาหรือประสงค์จะดำเนินคดีแพ่งกับนายจ้าง เนื่องจากไม่ได้รับความเป็นธรรมจากการทำงาน รัฐจะให้ความช่วยเหลือค่าใช้จ่ายในการดำเนินคดีตามที่จ่ายจริงไม่เกิน 100,000 บาท
ทั้งนี้ ไม่ว่าแรงงานไทยทั้งในไทยและในต่างประเทศจะประสบปัญหากรณีใดก็ตาม กรณีตกทุกข์ในต่างประเทศ สามารถติดต่อขอรับความช่วยเหลือเบื้องต้นได้ที่สถานเอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ของไทยในประเทศนั้น ๆ ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือ ติดต่อสายด่วนกรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศ โทร 0 2572 8442 หรือดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน Thai Consular ที่มีระบบโทรหากรมการกงสุลได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมง ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ได้ทาง App Store ของ Apple และ Play Store สำหรับ โทรศัพท์ระบบ Android