เตือน!! ลงทะเล..หลังฝนตก “แมงกะพรุนพิษ” ทำเสียชีวิตใน 2-10 นาที

กรมควบคุมโรค เตือนนักท่องเที่ยว อย่าลงเล่นน้ำทะเล หลังฝนตก ระวังแมงกะพรุนพิษ โดยเฉพาะ แมงกะพรุนกล่อง มีพิษร้ายแรงถึงเสียชีวิต ภายใน 2 - 10 นาที แนะรีบนำผู้บาดเจ็บขึ้นจากน้ำ ให้อยู่นิ่ง ๆ ราดน้ำส้มสายชู ห้ามขัด หรือ ถูบริเวณที่สัมผัส ห้ามใช้น้ำจืด เหล้าขาว น้ำปัสสาวะ หรือ แอลกอฮอล์ ราดเด็ดขาด พิษจะเข้าสู่ร่างกายเพิ่มขึ้น



วันนี้ (1 พฤศจิกายน 2565) นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ รักษาราชการแทน อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวถึงภัยสุขภาพทางทะเล ที่น่าเป็นห่วง คือ อันตรายจากแมงกะพรุนพิษ ซึ่งพบมาก ในบริเวณชายหาด ในช่วงฤดูฝน แมงกะพรุน ชนิดที่มีพิษร้ายแรง และอาจทำให้ผู้ที่สัมผัส เสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว คือ แมงกะพรุนกล่อง (Box Jellyfish) ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับ กล่องสี่เหลี่ยม ลำตัวใส ที่สายหนวด จะมีกระเปาะพิษ แบ่งได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ ๆ คือ ชนิดหนวดเส้นเดียว และชนิดหนวดหลายเส้น เมื่อได้รับพิษจาก แมงกะพรุนกล่อง สามารถแยกอาการ ชนิดของหนวดหลายเส้น กับเส้นเดียว

โดยชนิด หนวดเส้นเดียว อาจมีอาการปวดหลัง, คลื่นไส้, วิตกกังวล มักจะแสดงอาการมากขึ้นเรื่อย ๆ แต่อาจไม่ปรากฏรอยไหม้ ซึ่งผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่ เกิดจากการสัมผัส กับแมงกะพรุนกล่องชนิด ที่มีหนวดหลายเส้น อาการของผู้ที่โดนพิษ แมงกะพรุนกล่อง มีตั้งแต่ผื่นแดง หรือ รอยไหม้ที่ผิวหนัง, ปวดแสบปวดร้อนรุนแรง หากได้รับพิษในปริมาณมาก พิษเข้าสู่กระแสเลือด และจะเข้าสู่หัวใจ ทำให้เวียนศีรษะ, หัวใจหยุดเต้น, ระบบหายใจล้มเหลว อาจเสียชีวิตได้ภายใน 2 - 10 นาที สถานการณ์ระหว่างปี 2542 - 2564 มีผู้ได้รับบาดเจ็บรุนแรง หรือเสียชีวิตจาก แมงกะพรุนกล่อง รวม 48 ราย รายล่าสุด เป็นเด็กหญิงชาวต่างประเทศ อายุ 6 ปี สงสัยสัมผัส แมงกะพรุนกล่องหลายสาย มีอาการไม่รู้สึกตัว มีบาดแผลเป็นรอยเส้นแดง เป็นเส้นคล้ายตีนตะขาบ แต่สามารถให้การรักษาทันเวลา และช่วยชีวิตไว้ได้ ขณะนี้ เดินทางกลับประเทศอย่างปลอดภัย



นายแพทย์อภิชาต วชิรพันธ์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวเพิ่มเติมว่า การป้องกันการบาดเจ็บ และเสียชีวิตจากแมงกะพรุน สามารถป้องกันได้ ทั้งด้านมาตรการ / จัดการสิ่งแวดล้อม ควรมีป้ายแจ้งเตือน ข้อความที่ถูกต้อง ชัดเจน มีเสาตั้งน้ำส้มสายชู และอุปกรณ์ปฐมพยาบาล ไว้ริมหาด มีตาข่ายกั้นแมงกะพรุน พร้อมกับจัดอบรมผู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น แก่ผู้ได้รับบาดเจ็บ

ส่วนด้านบุคคล สามารถป้องกันตนเองได้ โดยการสวมเสื้อผ้ามิดชิด ขณะลงเล่นน้ำ เช่น เสื้อแขนยาว กางเกงขายาวแนบตัว **ไม่ควรลงเล่นน้ำหลังฝนตก** หรือ พบซากของแมงกะพรุน อยู่ตามชายหาด สังเกตจุดวางน้ำส้มสายชู และปฏิบัติตามป้ายเตือน ตามสถานที่ท่องเที่ยวอย่างเคร่งครัด สำหรับวิธีการช่วยเหลือ ผู้ที่สัมผัสกับแมงกะพรุน คือ

+ ให้รีบนำผู้บาดเจ็บ ขึ้นจากน้ำ
+ ห้ามทิ้งผู้บาดเจ็บอยู่คนเดียว เพราะอาจหมดสติ และเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นได้
+ ราดน้ำส้มสายชู บริเวณที่สัมผัสอย่างน้อย 30 วินาที
+ ห้ามใช้น้ำจืด, เหล้าขาว, น้ำปัสสาวะ หรือแอลกอฮอล์ ราดเด็ดขาด
+ ห้ามขัด หรือ ถูบริเวณที่สัมผัส เพราะจะกระตุ้น การยิงเข็มพิษ ทำให้พิษเข้าสู่ร่างกายเพิ่มขึ้น
+ หากผู้ได้รับบาดเจ็บ หมดสติ, ไม่หายใจ, ไม่มีชีพจร ให้รีบปั๊มหัวใจ พร้อมกับโทรแจ้ง ทีมแพทย์ฉุกเฉิน โทร. 1669 ทันที

สอบถามเพิ่มเติม สายด่วน กรมควบคุมโรค โทร.1422



ทั้งนี้ Backbone MCOT มีข้อมูลเพิ่มเติม ที่มีการรายงานเหตุการณ์ เกี่ยวกับความร้ายกาจ ของเจ้าแมงกะพรุนกล่อง ในช่วงเวลาเดียวกัน กับเดือนในตอนนี้ (พ.ย.) เพียงแต่ต่างปี พ.ศ. ซึ่งเว็บไซต์ กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ได้เผยแพร่เรื่องนี้ไว้ เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2558 โดยระบุว่า แมงกะพรุนกล่อง เพชฌฆาตจอมพ่นพิษ แห่งท้องทะเล (ขอคัดย่อมาแนะนำ ดังนี้)

เป็นภัยใกล้ตัว ที่ไม่มีใครคาดคิดว่า สัตว์ทะเลตัวเหมือนฟองน้ำ ที่เราพบเห็นกันบ่อยครั้งเวลาลงเล่นน้ำทะเล ชื่อ “แมงกะพรุนกล่อง” จะมีพิษร้ายแรง ที่คร่าชีวิตผู้คนไปแล้วมากมาย

เสียงสั่งการ ขอความร่วมมือจาก “พรศักดิ์ ศักดิ์ธานี” ประมงจังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ออกประกาศบอกเจ้าหน้าที่ ผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยว หลังจากล่าสุด เกิดเหตุนักท่องเที่ยวสาว ชาวเยอรมัน ถูกพิษแมงกะพรุนกล่อง เสียชีวิตเป็นรายที่ 2 ของ จ.สุราษฎร์ธานี ในเวลาห่างกันเพียง 2 เดือนเศษ ๆ โดยเหตุการณ์ดังกล่าว เกิดบนหาดละไม บนเกาะสมุย

ประมงจังหวัดสุราษฎร์ธานี กล่าวว่า ช่วงนี้ เป็นช่วงที่แมงกะพรุนกล่อง ออกมาในบริเวณชายหาด เกาะสมุย และเกาะพะงัน ค่อนข้างมาก เนื่องจากเป็นช่วง มีมรสุม และมองเห็นได้ค่อนข้างยาก เพราะตัวใส กลมกลืนกับน้ำทะเล โดยแมงกะพรุนกล่อง มักจะหากินในช่วงกลางคืน เมื่อมีคลื่นลมแรง ฝนตก แมงกะพรุน จะมาตามกระแสคลื่นลม

ขณะที่ “นพ.ฐานุวัตน์ ทิพย์พินิจ” แพทย์ประจำ โรงพยาบาลเกาะพะงัน กล่าวเตือนว่า นักท่องเที่ยว ควรหลีกเลี่ยงการเล่นน้ำทะเล ในเวลากลางคืน เพราะแมงกะพรุนชนิดนี้ จะมาพร้อมกับสายฝน หากเกิดถูกพิษแล้ว ให้แก้ไขเบื้องต้น ด้วยการราดน้ำส้มสายชู ลงบนบาดแผล และห้ามเกา หรือขูด จะทำให้พิษ เข้าสู่ระบบเลือดเร็วขึ้น

อ่านข้อมูล (ฉบับเต็ม) ได้ที่หน้าเพจฯ แมงกะพรุนกล่อง เพชฌฆาตจอมพ่นพิษ แห่งท้องทะเล
https://www.dmcr.go.th/detailAll/6847/nws/16


#BackboneMCOT
อ้างอิง และขอบคุณข้อมูล จาก :

เว็บไซต์ : สำนักสารนิเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
https://pr.moph.go.th

เว็บไซต์ : กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
https://www.dmcr.go.th