8 พ.ย.64 - เข้าสู่ฤดูหนาว สิ่งแรกที่นึกถึงต้องเป็นลมหนาว ให้ชาวเมืองร้อนอย่างประเทศไทย ได้สัมผัสกับความสดชื่นจากอากาศเย็นซะบ้าง แต่ฤดูนี้เอง ก็มีบ้างสิ่งที่หลายคนไม่อยากจะสัมผัส นั่นคือกลิ่นของต้นตีนเป็น อันแสนจะชวนเวียนหัว กลิ่นนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร แล้วมีประโยชน์หรือไป ติดตามเรื่องนี้ไปพร้อมกัน
ย่างเข้าสู่เดือนพฤศจิกายน ลมหนาวพัดอ่อนๆ แสงแดดหนาวๆเริ่มปรากฏ ส่งสัญญานเตือนว่ากำลังเข้าสู่ช่วงปลายปี เข้าสู่ฤดูของการท่องเที่ยวรับลมหนาวแล้ว
•
แต่ใครหลายคนกำลังเบือนหน้า เมื่อรู้ว่าหน้าหนาวใกล้เข้ามา เพราะนั้นหมายถึงว่า ฤดูของต้นไม้ชนิดหนึ่งกำลังจะออกดอกส่งกลิ่นฉุนชวนเวียนหัว กำลังมาถึงเช่นกัน
•
หลายคนร้องอ่อ! กันแล้ว ใช่แล้วครับ กลิ่นที่เหม็นจนทำให้เวียนหัวได้ และมาพร้อมกับฤดูหนาว นั้นก็คือ กลิ่นของดอก“ต้นตีนเป็ด” หรืออีกชื่อที่เพราะกว่า “ต้นพญาสัตบรรณ”
ต้นตีนเป็ด หรือ พญาสัตบรรณ จะมีช่อดอกที่ออกเพียงปีละครั้งในช่วงปลายฝนต้นหนาว และเจ้าช่อดอกนี่แหละ ที่จะส่งกลิ่น ซึ่งกลิ่นนี้ทำเอาหลายคนวิงเวียนหัว บางคนแพ้หนักถึงขั้นอยู่บริเวณนั้นไม่ได้ ไม่อย่างงั้นจะถึงขั้นล้มหมอนนอนเสื่อก็มี ยิ่งช่วงหัวค่ำ เป็นช่วงพีคที่กลิ่นของต้นตีนเป็ดที่จะส่งกลิ่นแรงไปทั่วบริเวณ
•
กลิ่นนี้มีที่มาครับ เพจเคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว ได้ระบุไว้ว่า ดอกตีนเป็ดมีความเข้มข้นของน้ำมันหอมระเหยหลายชนิดมาก ว่ากันว่าตรวจสอบทางเคมีแล้วพบมีอย่างน้อยถึง 34 ชนิด
•
โดยที่สารให้กลิ่นหลักนั้นจะเป็นสารประกอบกลุ่มลินาโลออล (linalool) 37.5% สารนี้สามารถกระตุ้นระบบประสาทในสมองให้ทำงานหนักยิ่งขึ้น และส่งผลทำให้เกิดอาการปวดหัว
•
นอกจากนี้ยังมีสารอื่นๆ เช่น cis-/ trans-linalool oxides (14.7%), α-terpineol (12.3%), 2-phenylethyl acetate (6.3%) และ terpinen-4-ol (5.3%) ที่ผสมกันจนกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว และสามารถกระตุ้นความอยากอาเจียน ของผู้ที่แพ้กลิ่นสารจำพวกนี้ได้ง่ายอีกด้วย
•
ซึ่งกลิ่นจากสารเหล่านี้ เมื่อรวมกันในปริมาณที่สูงขึ้น ยิ่งทำให้เกิดกลิ่นรุนแรง แน่นอนว่ายิ่งบ้านใครอยู่ใกล้สวน หรือดงของต้นตีนเป็ด รับประกันความเวียนหัวได้เลยครับ
•
สำหรับสาเหตุของอาการปวดหัวเมื่อได้กลิ่นดอกตีนเป็ดแบบเข้มข้นนั้น เกิดจากการที่สารในกลุ่ม linalool นั้นสามารถกระตุ้นระบบประสาทในสมองให้ทำงานหนักยิ่งขึ้น และส่งผลทำให้เกิดอาการปวดหัว อีกทั้งยังกระตุ้นความอยากอาเจียนของผู้ที่แพ้กลิ่นสารจำพวกนี้ได้อีกด้วย
•
มาถึงตรงนี้ต้องบอกคนที่ไม่ชอบ หรือแพ้กลิ่นของดอกต้นตีนเป็ด ต้องระวังดอกไม้อีกชนิดด้วยครับ
•
ดอกไม้อีกชนิดที่ว่าก็คือ ดอกราตรี ซึ่งกลิ่นจากดอกราตรี มีสารประกอบกลุ่มเดียวกันดอกต้นตีนเป็น ดังนั้นกลิ่นที่โชยออกมาจึงเป็นโทนกลิ่นที่ชวนปวดหัวได้เช่นกัน หากได้รับความเข้มข้นสูงเป็นระยะเวลาต่อเนื่องนานๆ
•
นอกจากนั้นอาจจะกระตุ้นให้เกิดอาการน้ำตาและน้ำมูกไหลออกมาอีกด้วย
•
ขอย้ำนะครับ ไม่ใช่ทุกคนจะแพ้เจ้ากลิ่นดอกไม้ที่ว่ามาทั้งหมด บางคนอาจเฉยๆ หรือบางคนอาจชอบกลิ่นนี้ก็ได้ เพียงแต่ขอให้เข้าใจคนที่ไม่ชอบหรือแพ้กลิ่นดอกไม้เหล่านี้ด้วยก็พอครับ
•
ข้อมูลด้านบนอาจทำให้หลายคนตั้งคำถามแล้วเราควรกำจัดต้นตีนเป็ดให้หมดเลยดีหรือไม่
คำตอบนั่นจริงๆแล้ว ประโยชน์ของต้นตีนเป็ดเองก็มีเยอะทีเดียวครับ มาดูกันว่าแต่ละส่วนมีประโยชน์อะไรบ้าง?
•
1.เปลือกของลำต้น มีรสขมนำมาทำเป็นยาที่ช่วยในการเจริญอาหาร ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยบรรเทาอาการของโรคเบาหวาน แก้หวัด แก้ไอ บรรเทาอาการหลอดลมอักเสบ ยังช่วยรักษาโรคบิด ท้องร่วง ท้องเดินเรื้อรัง โรคลำไส้และลำไส้ติดเชื้อ
2.เปลือกของลำต้น หากนำมาต้มน้ำอาบ สามารถลดอาการผดผื่นคันได้
3.ยางจากลำต้น ใช้หยอดหูแก้อาการปวดหู และใช้อุดฟันเพื่อบรรเทาอาการปวดฟัน
4.ใบอ่อน นำมาต้มเพื่อดื่มรักษาโรคลักปิดลักเปิด
5.ใบ และยาง ชาวอินเดียใช้รักษาแผล แผลเปื่อย แผลตุ่มหนอง และอาการปวดข้อ
6.ดอก เป็นตัวยาแก้ไขตัวร้อน ส่วนสำคัญสกัดน้ำมันหอมระเหย ใช้ไล่ยุงได้
ขอบคุณภาพ/ข้อมูล : >>http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/ubuarchives/?p=716&fbclid=IwAR269Pje0qngG9V6sKGxYrCAqijkqwJIs2beRirFtCcvkAC8i-8laZKE3PU
>> เพจเคมีฟิสิกส์ของสิ่งทอ อาหาร และของรอบตัว