ข่าวน้ำอัดลมอาจจะขึ้นราคา เชื่อว่าสะเทือนคอน้ำดำทุกหย่อมหญ้า ปีๆ หนึ่งคนไทยดื่มน้ำอัดลมมากที่สุด คิดเป็นสัดส่วน 31 มูลค่าตลาดน้ำอัดลมปีที่แล้ว บริษัทศูนย์วิจัยกสิกรไทย บอกว่าอยู่ที่ 1.97-1.99 แสนล้านบาท
ตอนนี้จึงอยากชวนท่านผู้อ่านย้อนรำลึกถึงน้ำอัดลมเมื่อแรกเกิดขึ้นในสยาม ความจริงน้ำอัดลมในเมืองไทยไม่ได้เริ่มมีครั้งแรกเป็นน้ำซ่าๆแบบทุกวันนี้ แต่เป็นน้ำดื่มเพื่อการดับกระหายมากกว่า ต้นตำรับน้ำอัดลมไทย คือ น้ำมะเน็ด ซึ่งความจริงคือน้ำมะนาวอัดแก๊ส เรื่องว่า Lemonade เวลาผ่านไป เลม่อนเนดๆ กลายเป็น มะเน็ดๆ และน้ำมะเน็ดในที่สุด คนที่เอาน้ำเน็ตเข้ามาในประเทศไทยครั้งแรกคือมิชชันนารี น้ำมะเน็ด มีหลักฐานปรากฏขึ้นชัดเจนในหนังสือพิมพ์ Bangkok Recorder ของหมอบลัดเลย์ ที่ลงภาพโฆษณาน้ำมะเน็ดในช่วงรัชกาลที่ 4 แสดงว่าน้ำอัดลมเป็นเครื่องดื่มเก่าแก่ของสังคมไทย
น้ำมะเน็ดเป็นที่นิยมของชาวต่างชาติ ยอดขายน้ำมะเน็ดตอนแรกๆไม่ดีนักเพราะคนไทยไม่คุ้นเคยกับรสชาติ คนดื่มมีแต่ฝรั่งแถมตอนนั้นเมืองไทยยังผลิตน้ำแข็งเองไม่ได้ ถ้าอยากทานน้ำแข็ง ต้องนำเข้าจากสิงคโปร์ ต่อมาน้ำมะเน็ดเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้น จนมีผู้ผลิตเป็นผู้ผลิตคนไทย เจ้าของกิจการน้ำมะเน็ดชื่อดังในตอนนั้นคือ นายเลิศ เศรษฐบุตร เจ้าของกิจการรถเมล์ขาวที่วิ่งในพระนคร
น้ำมะเน็ดมีพัฒนาการในรัชกาลที่ 5 ที่เริ่มใช้ขวดแก้วแบบมีคอคอด ที่ปากขวดใส่ลูกแก้วเพิ่อป้องกันไม่ให้ก๊าสที่อัดไว้หายไปน้ำมะเน็ดจะได้ซ่าตลอดเวลา ด้วยความที่เราผลิตขวดคอดเองไม่ได้ต้องนำเข้าขวดน้ำมะเน็ดมาจากสิงคโปร์ ทำให้ราคาน้ำมะเน็ดสูงถึง 6 สตางค์
น้ำมะเน็ดที่นายเลิศนำเข้ามีหลักการในการบรรจุและเปิดดื่มโดยการบรรจุน้ำต้องจับหัวขวดคว่ำลง เมื่อน้ำอัดลมเข้าไปในขวดแล้ว แรงแก๊สจะดันลูกแก้วให้ลอยขึ้นไปติดกับวงแหวนยางที่ปากขวด พอจะเปิดดื่มก็ให้เอาไม้กระแทกลูกแก้วลงไปแรงๆ วิธีรินไม่ให้ลูกแก้วกลิ้งมาปิดปากขวด คือ ต้องหมุนขวดให้ลูกแก้วไปตกอยู่ระหว่างคอหยักที่เขาทำไว้จึงจะรินน้ำได้สะดวก
น้ำมะเน็ด มาจากสิงคโปร์ นิยมดื่มกันในหมู่กลาสีเรือ น้ำมะเน็ด มีขายที่สโมสรมิชชันนารี ที่ถนนเจริญกรุง ต่อราคาน้ำมะเน็ดมาจับต้องได้ตอนรัชกาลที่ 6 ทำให้น้ำมะเน็ดแพร่หลายในคนทั่วไป
น้ำมะเน็ดมาหายไปเมื่อน้ำอัดลมน้ำดำ “โค้ก” และ “เป๊บซี่”เริ่มเข้ามาหลังการเปลี่ยนแปลการปกครองช่วง 2492-2496 น้ำมะเน็ดเริ่มถูกน้ำอัดลมน้ำดำมาแทนที่ ความจริงน้ำมะเน็ดค่อยๆจางหายไปจากเมืองใหญ่ แต่ยังพอเห็นในชุมชนต่างจังหวัดการเติบโตและกระสความนิยม น้ำอัดลม เป็นอะไรที่ขาดไม่ได้บนโต๊ะอาหาร เวลากระหาย และเวลาสังสรรค์ ราคาน้ำอัดลมจะขึ้นราคายังไงนักดื่มก็คงดื่มต่อไป… เพราะความซ่าไม่เข้าใครออกใคร
เครดิตภาพ เพจ Nai Lert Park Heritage Home