จุดเริ่มต้นการสูญพันธุ์สัตว์ใหญ่และมนุษย์โบราณ เนื่องจากสูญเสียทุ่งหญ้าสะวันนาเมื่อแสนปีก่อน

เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดินแดนที่ขึ้นชื่อเรื่องป่าฝนเขตร้อนในปัจจุบัน เคยเป็นที่ตั้งของทุ่งหญ้าสะวันนาอันกว้างใหญ่หลายแห่ง ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์ยุคแรกเริ่มและบ้านเกิดของสัตว์ขนาดใหญ่หลากหลายสายพันธุ์

การศึกษานำโดยออสเตรเลียซึ่งเผยแพร่เมื่อวันพฤหัสบดี (8 ต.ค.) ชี้ให้เห็นว่าการสูญหายไปของทุ่งหญ้าโบราณเหล่านี้ เนื่องจากสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนไป ยังนำมาสู่การเสียชีวิตของประชากรมนุษย์โบราณและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ซึ่งเป็นสัตว์กินหญ้าในภูมิภาคด้วย

“ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มักถูกมองข้ามในเวทีอภิปรายระดับโลกว่าด้วยการสูญพันธุ์ของสัตว์ขนาดใหญ่ ทว่าครั้งหนึ่งภูมิภาคแห่งนี้เคยเป็นชุมชนที่เต็มไปด้วยด้วยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ ที่ในปัจจุบันได้สูญพันธุ์ไปแล้ว” จูเลียน เลาอีส รองศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยกริฟฟิธของออสเตรเลียกล่าว

จากการตรวจสอบฟันของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งที่ยังมีชีวิตอยู่และที่หลงเหลือเพียงฟอสซิล นักวิจัยสามารถสืบค้นได้ว่าในอดีตพวกมันกินอะไร ตลอดจนสภาพภูมิอากาศในช่วงที่พวกมันยังมีชีวิตอยู่นั้นเป็นอย่างไร

“รายงานของพวกเขาแสดงให้เห็นภาพสมัยไพลสโตซีน (หรือยุคน้ำแข็ง) ตอนต้น เมื่อประมาณ 2.6 ล้านปีก่อน ที่ป่าฝนปกคลุมอยู่ทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเอื้ออำนวยต่อการเกิดสภาพแวดล้อมแบบทุ่งหญ้า จนจำนวนทุ่งหญ้าพุ่งถึงจุดสูงสุดเมื่อราว 1 ล้านปีที่ก่อน นำมาซึ่งยุครุ่งโรจน์ของสัตว์ใหญ่” ดร. แพทริก โรเบิร์ตส์ จากสถาบันแมกซ์พลังค์ (Max Planck Institute) ของเยอรมนีกล่าว

“อย่างไรก็ตามในช่วง 100,000 ปีที่ผ่านมา หรือไม่นานนี้เมื่อเทียบในแง่ของธรณีวิทยา เราได้เห็นการหวนกลับมาของป่าฝนที่ชุกชุมยิ่งขึ้นดังที่เราเห็นในปัจจุบัน”

แบบจำลองที่คณะนักวิจัยสร้างขึ้นแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ที่ชัดเจนระหว่างการฟื้นคืนของป่าฝนและการที่มนุษย์ยุคแรกและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่สูญหายไปจากภูมิภาคนี้ ซึ่งบ่งชี้ว่ามนุษย์และสัตว์เหล่านี้ล้มเหลวในการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่

“มีเพียงโฮโมเซเปียนส์ เผ่าพันธุ์ของเรา ที่ดูเหมือนจะมีทักษะจำเป็นด้านการใช้ประโยชน์และการดำรงชีพในสภาพแวดล้อมป่าฝน” โรเบิร์ตส์กล่าว “ขณะที่สายพันธุ์มนุษย์อื่นๆ ไม่สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่รุนแรงและเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเหล่านี้ได้”

ทีมนักวิจัยชี้ว่ามีความเสี่ยงที่มนุษย์เผ่าพันธุ์เดียวที่เหลืออยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นี้นี่เอง ที่จะเป็นผู้ทำลายสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดยักษ์กลุ่มสุดท้ายจนสูญสิ้น และสัตว์ที่ว่านั้นคือช้างเอเชีย
“แทนที่จะได้รับประโยชน์จากการขยายตัวของป่าฝนในช่วงสองสามพันปีที่ผ่านมา สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้กลับถูกคุกคามจากการกระทำของมนุษย์อย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน” เลาอีสกล่าว

“การรุกคืบสู่ผืนป่าฝนอันกว้างใหญ่ ก่อให้เกิดการตัดไม้ทำลายป่าและการล่าสัตว์ที่มากเกินไป เราจึงเสี่ยงที่จะสูญเสียสัตว์ขนาดใหญ่กลุ่มสุดท้ายที่ยังมีชีวิตอยู่บนผืนโลก”


ที่มา : สำนักข่าวซินหัว