13 มิ.ย.66 - ข่าวดีวงการดาราศาสตร์ไทย สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ประกาศรับรองชื่อดาวนอกระบบสุริยะ ในชื่อภาษาไทย “แก้วโกสินทร์ - ไพลินสยาม”
สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ หรือ IAU ได้รับรองชื่อภาษาไทยของดาวฤกษ์แม่ GJ3470 และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ว่า “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม” นับเป็นระบบดาวเคราะห์นอกระบบ ระบบที่ 3 ที่มีชื่อเป็นภาษาไทย
•
โดยสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ได้จัดกิจกรรม NameExoWorlds 2022 เพื่อตั้งชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่จำนวน 20 ระบบ ที่เป็นเป้าหมายหลักของกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ โดยเปิดโอกาสให้ทุกประเทศทั่วโลกร่วมเสนอชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ทั้งนี้ในกิจกรรม NameExoWorlds 2022 มีชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่ถูกเสนอ 603 ชื่อจาก 91 ประเทศทั่วโลก และมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั่วโลกประมาณ 12 ล้านคน
•
สำหรับประเทศไทย สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) ได้จัดกิจกรรม “เสนอชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ” ชูความเป็นไทยร่วมเป็นหนึ่งในเอกภพ และเฉลิมฉลองครบรอบ 10 ปี หอดูดาวแห่งชาติ เพื่อให้ประชาชนทั่วไปร่วมเสนอชื่อไทยให้กับดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ซึ่งเป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงแรก ที่นักดาราศาสตร์ไทยได้ศึกษาวิจัย และสังเกตการณ์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2.4 เมตร ณ หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา หรือหอดูดาวแห่งชาติ ตั้งอยู่บนดอยอินทนนท์ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
•
โดยชื่อที่มีผลคะแนนโหวตสูงสุด ได้แก่ “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม” เสนอโดย นายหัสดินทร์ พัฒนากร และนายเฉลิมวุธ สมณา ชื่อดังกล่าวมีแนวคิดการตั้งชื่อจาก ความเชื่อของคนไทยโบราณที่ว่า ดวงดาวที่ส่องแสงระยิบระยับบนท้องฟ้า คือแก้วรัตนชาติที่ประดับสรวงสวรรค์ บนสวรรค์มีพระอินทร์เป็นใหญ่ปกครองเหล่าเทวดา พร้อมด้วยแก้ววิเศษ ดาวแม่จึงมีชื่อว่า “แก้วโกสินทร์” อีกนัยยะ คือ รัตนโกสินทร์ คือยุคที่ค้นพบดาวดวงนี้ และมีดาวบริวารเป็นรัตนชาติสีฟ้า คือ “ไพลินสยาม” ที่มีชื่อคล้องจองกันเป็น “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม”
•
ซึ่งในวันที่ 7 มิถุนายน ที่ผ่านมา สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ประกาศการรับรองชื่อภาษาไทยของดาวเคราะห์นอกระบบ GJ3470b “แก้วโกสินทร์” และ “ไพลินสยาม” ร่วมกับชื่อดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่อีก 19 ระบบ สำหรับชื่อภาษาไทยของดาวเคราะห์นอกระบบ GJ3470b นับเป็นระบบดาวเคราะห์นอกระบบ ระบบที่ 3 ที่มีชื่อเป็นภาษาไทย ถัดจากระบบดาวเคราะห์นอกระบบ 47 UMa “ชาละวัน-ตะเภาแก้ว-ตะเภาทอง” และ WASP-50 “เจ้าพระยา-แม่ปิง” ที่ได้รับการรับรองชื่อภาษาไทยมาก่อนหน้านี้
•
ดร.ศุภชัย อาวิพันธ์ รักษาการผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาเทคโนโลยีทัศนศาสตร์และโฟโตนิกส์ สดร. กล่าวว่า ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b เป็นวัตถุท้องฟ้าที่มีความผูกพันและสำคัญต่อประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์ของไทยจากการที่เป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงแรก ที่นักดาราศาสตร์ไทยได้ศึกษาวิจัยและสังเกตการณ์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ของไทย การที่ดาวเคราะห์ดวงนี้ได้รับการรับรองชื่อภาษาไทย
•
ในช่วงระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่การสังเกตการณ์ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ GJ3470b ครั้งแรกด้วยกล้องโทรทรรศน์ของไทย การศึกษาด้านดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะประเทศไทยได้มีความก้าวหน้ามากยิ่งขึ้น มีการค้นพบใหม่เกิดขึ้นมากมายทั้งดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงใหม่ หรือการค้นพบน้ำในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของนักดาราศาสตร์ไทยในการทำงานวิจัยดาราศาสตร์ในระดับนานาชาติ