นึกถึงพระเครื่อง หลวงพ่อโสธร ต้องรู้ถึง เหรียญหลวงพ่อโสธรรุ่น พ.ศ. 2460 เหรียญหลวงพ่อโสธรรุ่นปี 60 เป็นที่นิยมหวงแหน และใฝ่หาของผู้ที่ศรัทธาหลวงพ่อจุดเริ่มต้นของศรัทธามาจากประสบการณ์อภินิหารความศักดิ์สิทธิ์ ตอนนี้จึงมาเล่าถึงประวัติการสร้างที่มาของเหรียญปี 60 เหรียญรุ่นนี้สร้างขึ้นในสมัยที่พระอาจารย์หมิ่นเป็นเจ้าอาวาสวัดโสธรวรารามวรวิหาร
สร้างในปี พ.ศ. 2460 วัตถุประสงค์ในการสร้างเพื่อหาทุนปรับปรุงซ่อมแซมฐานองค์หลวงพ่อพุทธโสธร โดยมักทายกของวัดตอนนั้น คือ ขุนศิริพิพัฒน์ เป็นผู้จัดสร้างเหรียญรุ่นนี้ สร้างขึ้น 3 พิมพ์ คือ พิมพ์รูปอาร์ม ลักษณะคล้ายโล่ พิมพ์ใบเสมา และพิมพ์เหรียญหล่อใบเสมา แต่ที่ได้รับความนิยมกันอย่างมากก็คือพิมพ์ รูปอาร์ม แบ่งออกเป็น 2 พิมพ์ คือ พิมพ์มีสระอุ กับพิมพ์ไม่มีสระอุ
วันนี้ขอเล่าเฉพาะพิมพ์รูปอาร์มก่อนครับ เหรียญพิมพ์รูปอาร์มมีหลายเนื้อ คือ เงิน ,ทองแดง, สัมฤทธิ์ และทองคำ เนื้อทองคำนั้นสร้างน้อยมาก สร้างขึ้นสำหรับมอบให้ผู้ใหญ่และคณะกรรมการเท่านั้น เหรียญ โสธร 60 พิมพ์รูปอาร์มนี้สร้างได้ปราณีตสวยงามมากและเป็นเหรียญที่น่าใช้มาก แต่เพื่อกันความผิดหวัง ขอแนะนำหลักเกณฑ์ในการพิจารณาเหรียญรุ่นนี้ไว้ พอเป็นสังเขป
เหรียญ 60 พิมพ์รูปอาร์มทั้งพิมพ์มีสระอุและไม่มีสระ มีที่สังเกตและตำหนิคล้ายกัน จะผิดแผกแตกต่างกันบ้างก็เพียงเล็กน้อยจุดแรกที่น่าสังเกต คือ
คำว่า “พระพุทธโสธรเมืองฉะเชิงเทรา ต้องสังเกตคำว่า “โสทร” จะต้องเป็นตัว “ท ไม่ใช่ตัว “ธ” สำหรับพิมพ์ไม่มีสระอุที่คำว่า“พุทธ” จะไม่มีสระอุ ที่เป็นแบบนี้น่าจะเป็นเพราะบล็อกพิมพ์ไม่ติดมากกว่า รูปองค์หลวงพ่อจะนั่งขัดสมาธิราบอยู่บนอาสนะ ที่หน้าอาสนะจะบอก พ.ศ. 2460 ไว้ชัดเจน พระเนตรด้านขวาขององค์ พระจะเบิกกว้างกว่าพระเนตรด้านซ้าย ถ้า
เป็นเหรียญที่ใช้มานานจนสึกจะแลดูคล้ายหรี่ตาข้างซ้าย ปลายพระกรรณทั้งสองข้างจะแยกออกเป็นแฉก จะงอนออกเล็กน้อยพระศอเรียบไม่มีเส้นขีดแซม แต่ถ้าเป็นพิมพ์มีสระอุ จะแลเห็นเส้นที่พระศออยู่ 2 เส้น แต่ต้องเป็นเหรียญที่สมบูรณ์ยังไม่สึกกร่อนจึงจะมองเห็น ที่ได้พระเพลาเหนืออาสนะจะมี เส้นตัดกันคล้ายลายผ้า เส้นเหล่านี้จะแลดูคมชัดเจน แต่ถ้าเป็นเหรียญปลอมเส้นเหล่านี้ จะดูเลื่อน ๆ มองไม่ค่อยชัด
อีกแห่งที่ควรสังเกตุ คือตัวอักษร “พ.ศ. 2460 ชุดของ พ จะเล็กกว่าจุดของตัว ศ ลักษณะของจุดจะไม่ค่อยกลมแลดูคล้ายเครื่องหมาย (,)หางของเลข 4 จะยาวพุ่งไปจรดขอบเส้นและชนกับทางเลข 5 พอดีตรงหัวเลข 5 จะมี เส้นแตกแยกออกมาเล็กน้อยที่เลข ๐ ด้านซ้ายมือตอนบนจะเห็นเส้นเล็ก ๆ เป็น รอยพิมพ์แตกโปรดขอบบนมุมขอบอาสนะตอนล่างด้านขวามือของเราจะมีเส้นรอยพิมพ์ แตกยืนเฉียงออกไปเส้นหนึ่ง
เส้นที่ว่านี้จะแลดูเป็นเส้นเรียว และ คม เส้นนี้เป็นจุด สำคัญจุดหนึ่งในการพิจารณาเหรียญ 60 อีกแห่งหนึ่งคือ ขอบบนใกล้ปลายพระเกศ จะมีเส้นเล็ก ๆ เส้นหนึ่งติดแซมอยู่กับเส้นขอบต้องใช้แว่นขยายดูจึงจะมองเห็นเพราะเป็น เส้นเล็กและสั้นมากแต่ถ้าเป็นแบบมีสระอุ จะไม่มีเส้นที่ว่านี้ จุดดังกล่าวนี้เป็นจุดสำคัญ ในการพิจารณา แยกพิมพ์มีสระอู กับพิมพ์ไม่มีสระอู พิมพ์มีสระอุจะมีเส้นที่พระศอ 2 เส้นและมีเส้นสายขอบสตางค์คู่ไปกับเส้นรอบใหญ่ ถ้าเหรียญสึกมากจะมอง ไม่ค่อยเห็น เส้นดังกล่าวนี้นับว่าเป็นจุดสำคัญที่จะตัดสินได้ว่าเป็นเหรียญจริงหรือปลอม แน่นอน แต่ถ้าเป็นพิมพ์ไม่มีสระอุ ก็จะไม่มีลายขอบสตางค์ด้านหลังของเหรียญปี60 จะ มีตัวอักษรขอม นะโมพุทธายะ อายุ วรรโณ สุขํ พลํ