26 พ.ย.64 - วช.ถอดรหัสการจัดสรรงบวิจัยเร่งด่วน กับเบื้องหลังทัพหน้า "วิจัยคุมโควิด" ในงานมหกรรมวิจัยแห่งชาติ 2564
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ(วช.) ร่วมกับหน่วยงานเครือข่ายระบบวิจัยทั่วประเทศ จัดงาน "มหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ2564 (Thailand Research Expo 2021) ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ และบางกอกคอนเวนชันเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ
ซึ่งมีการจัดเวทีเสวนา "เรื่องการถอดรหัสการจัดสรรงบวิจัยเร่งด่วน กับเบื้องหลังทัพหน้า "วิจัยคุมโควิด" ฉายภาพรวมการแก้ไขปัญหาของประเทศในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ของประเทศไทย สามารถรับมือได้อย่างดี โดนสิ่งที่อยู่เบื้องหลัง คือ การวิจัย วิทยาศาสตร์และนวัตกรรม
ศาสตราจารย์กิตติคุณ นายแพทย์สุทธิพร จิตต์มิตรภาพ ประธานกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) กล่าวว่า สถานการณ์โควิดทำให้เห็นว่า มีความจำเป็นที่จะต้องจัดรูปแบบการบริหารจัดการงานวิจัยใหม่ โดยใช้สถานการณ์ที่มีอยู่และโจทย์จากสิ่งที่เกิดขึ้นจริง มีเป้าหมายเดียวกันร่วมมือกันและส่งต่อผู้ใช้งานจริง
•
พร้อมรับฟังโจทย์ของผู้ใช้เพื่อให้การแก้ปัญหาของประเทศได้จริง นอกจากนี้ไทยถือว่าก้าวมาถูกทางแล้วที่รวบรวมงบประมาณวิจัยมาอยู่ในกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมที่ใช้ในการวิจัยเพื่อแก้ปัญหาประเทศ ทำให้สามารถตัดสินใจจัดสรรงบประมาณวิจัยในสถานการณ์ฉุกเฉินได้
•
ทั้งนี้โควิด-19 เป็นโรคใหม่ จึงต้องเรียนรู้จากโรค และต้องรวบรวมสรรพกำลังเพื่อต่อสู้กับโรค โดยในการวิจัยจะต้องมี
1.ต้องมีเป้าหมายที่ตรงกัน หน่วยงานวิจัยต่างๆของประเทศที่มีอยู่ ต้องมีเป้าหมายเดียวกัน
2.มีผู้คุมนโยบาย ได้แก่ สภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม(สอวช.) ที่ต้องมีนโยบายที่ชัดเจน เกิดการร่วมมือกัน
3.การจัดสรรงบประมาณ เป็นหน้าที่ของสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ(วช.) เป็นงบวิจัยเร่งด่วนที่สามารถทำได้ง่ายขึ้น
•
ทั้งนี้มองว่า กระทรวงต้องมีการพัฒนาผลผลิตแบบใหม่ ที่เกิดจากผลงานวิจัยเพื่อรับใช้สังคมและปัญหาของประเทศซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นและต้องทำ รวมทั้งต้องมีการเขียนเป็นหลักวิชาการด้วย ซึ่งหากในช่วง 2 ปี ที่มีการวิจัยในเรื่องโควิดจำนวนมาก และมีการตีพิมพ์ เราต้องถือโอกาสตรงนี้ และถ้าใครที่รับทุนวิจัยแล้วส่งแต่ละงานวิจัยอย่างเดียวไม่ได้ต้องมีการรายงานผลต่อเนื่องไปอีกเป็นเวลา 5 ปีว่าสามารถทำอะไรได้บ้าง
ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ หรือ วช. กล่าวว่า วช.เป็นส่วนหนึ่งของการทำงานในชุดบริหารจัดการช่วยคลี่คลายสถานการณ์โควิด การระบาดในช่วงปี2563 ขณะนั้น ได้ปรับแผนงบประมาณเพื่อรองรับการบริหารจัดการเรื่องโควิด-19 ที่ใช้วิจัยและนวัตกรรมมาทำงานร่วมกับภาคด่านหน้า
การวิจัยช่วงปี 2563และ2564 จึงมีความแตกต่างในแต่ละช่วงเวลา เพื่อตอบโจทย์ความต้องการใช้เวชภัณฑ์ ใช้ชุดข้อมูล ใช้อุปกรณ์ รวมถึงการติดตามสถานการณ์การได้รับวัคซีน กรอบงานเรื่องพันธุกรรมของเชื้อโควิด
•
กระบวนการส่งเสริมวัคซีน การคัดกรอง เหล่านี้เป็นเรื่องใหม่ที่ต้องเร่งรัดทำงานเพื่อให้ได้ชุดข้อมูล ต่อมาช่วงปลาย2563ที่สถานการณ์คลี่คลายระยะหนึ่งได้มีความพยายามที่จะช่วยคลี่คลายทางด้านเศรษฐกิจสังคมและเริ่มมีเวชภัณฑ์อุปกรณ์ที่ส่งเสริมการพัฒนาในช่วงแรกออกมา และวช.ได้รับโอกาสมีส่วนร่วมทำงานกับทางศบค. ปี 2564 เห็นภาพการระบาดเป็นภาพใหญ่ วช.ได้มีการส่งมอบผลงานอุปกรณ์การแพทย์เพื่อให้เกิดการใช้งานแก่ทางด่านหน้า มีผลงานจากการวิจัยเกิดขึ้น เห็นชุดข้อมูลเกิดขึ้น ในการกำหนดการวิจัยนวัตกรรมในช่วงนี้ ได้รับกรอบงบประมาณเพื่อการวิจัยผ่านระบบกองทุนมาที่ วช.และมีการกำหนดแผนสนับสนุนการวิจัยเรื่องโควิดเป็นระยะสั้น ระยะกลาง ระยะยาวมองภาพการต่อยอดขยายผลในมิติสาธารณสุข โดยประเด็นที่ให้ความสำคัญมีเรื่องการกลายพันธุ์ไวรัส การสนับสนุนเรื่องวัคซีน ก่อนขยายประเด็นมากขึ้นเป็นการรับมืออย่างเป็นระบบโดยใช้งานวิจัยสนับสนุนรวมถึงประเด็นด้านสังคมและเศรษฐกิจมุ่งตอบสนองต่อการใช้งานเพื่อแก้ไขปัญหาเร่งด่วน
•
วช. ยังได้รับมอบหมายงานในระดับแผนของประเทศมาสู่หน่วยงานบริหารทุนวิจัยและนวัตกรรม และอยากให้ผู้ที่อยู่ในขอบข่ายงานไม่ว่าเป็นเรื่อง โควิด-19 หรือประเด็นที่คาดว่าจะเกิดในภาวะเร่งด่วน วช.จะมีกลไกพร้อมรับมือ ในเรื่องของงบประมาณ เพื่อให้เกิดแผนงานและนักวิจัย มีการทำงานเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เพื่อให้เห็นผลสำเร็จที่จะนำมาใช้ประโยชน์ในการทำงานระดับประเทศต่อไป
นพ.ทวีทรัพย์ กล่าวว่า เรื่อง "โควิด-19" ที่เราเผชิญกันมาเป็นการเรียนรู้จากการทำงานที่เราได้ใช้เรียนรู้ร่วมกันมาในเรื่องการวิจัยมาสู่การปฏิบัติ คงอยู่ที่รหัสที่สำคัญ คือ "การมีเป้าหมายร่วม" ถ้าทุกคนมีเป้าหมายร่วมไปสู่ที่เดียวกันและนำมาด้วยการปรับแนวคิดที่เราทำงานในยุคใหม่ ไม่มีตัวตน หรือนิวแพลตฟอร์ม ที่เกิดขึ้นจากการลงมือทำไม่ได้อยู่ในกระดาษอย่างเดียว ถ้าเราร่วมทำงานแบบนี้ประสบการณ์ โควิด จะทำให้เราได้ก้าวไปสู่ สมาร์ทลิฟวิ่ง หรือการร่วมกันแบบอัจฉริยะแบบโลกยุคใหม่ ไม่ว่าจะเจอสถานการณ์แบบไหน ไม่ว่าจะเป็นแพลตฟอร์มใหม่ๆ หรือ ยาใหม่ๆเราทำงานด้วยเป้าหมายร่วมและมีความสุขร่วมกัน
ด้าน นพ.อรรถสิทธิ์ ที่ปรึกษากรมการแพทย์ กล่าวว่า งานวิจัยจะอยู่กับเราตลอด ไม่ว่าวันนี้หรือต่อไป ไม่ว่าจะมีอะไรเกิดขึ้น หรือเปลี่ยนแปลง งานวิจัยเป็นส่วนที่ช่วยให้เราตัดสินใจไปทางที่ถูกและอยู่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ครั้งที่มีการระบาดทำให้เห็นถึงความร่วมมือ และเห็นระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงไป ถ้าระบบสนับสนุนงานวิจัยดี นักวิจัยอยากทำและมีการตอบสนอง ผลงานวิจัยมันจะไปเร็ว 
ด้านนพ.ประเสริฐ กล่าวว่า เราทำวิจัยในประเทศไทยควรทำอะไร การแก้ปัญหา โควิด ในเชิงวิทยาศาสตร์เป็นปัญหาของโลก เราจะไปทำแข่งขันการแก้ปัญหาของโลกมันไม่ทัน ไม่มีศักยภาพ และก็ไม่ควร แต่ควรมองเรื่องส่วนที่เราต้องทำโลคอล คอนเทนต์ ซึ่งเป็นโจทย์ที่ต้องทำ มีอยู่ 2 ประเด็น คือ
1.ตรงไปตรงมา และเรื่องระบาดวิทยาต้องเป็นของใครของมัน บ้านใครบ้านมัน ใครระบาดอย่างไร เชื้อเป็นอย่างไร
2. ข้อจำกัดของประเทศ โดยเฉพาะเรื่องทรัพยากรว่าเรามียา มีวัคซีนแค่ไหน ที่ผ่านมาโจทย์จะเห็นชัด เราไม่มีวัคซีน,วัคซีนไม่เพียงพอ ทำให้เราต้องใช้ระบบแบบ วัคซีนไขว้ไปไขว้มา ซึ่งขยายความในเรื่องสูตรวัคซีนไขว้ ตนอยากขยายในเรื่องของฝั่งวิจัยในห้องปฏิบัติการเรื่องวัคซีนไขว้และมีการบูทวัคซีนต่อ ทำให้เราเกิดการเรียนรู้ว่า ถ้าจะให้วัคซีนป้องกันโควิด ที่ดีมีภูมิคุ้มกันสูงต้องเป็นแบบ เบาแล้วไปแรงดีที่สุด มันเป็นการบอกร่างกายว่าต้องฉีดวัคซีนซ้ำไปอีกครั้ง เพื่อให้ร่างกายมีการกระตุ้นให้สร้างภูมิคุ้มกัน
•
บางเรื่องที่เราทำกันแล้วยังไม่มีข้อมูลเป็นผลสรุป ถ้ามีการตีพิมพ์แล้วนำไปใช้ก็ทำให้เรามีความมั่นใจมากขึ้น
•
ซึ่งในวงเสวนานี้มีผู้ทรงคุณวุฒิ และนักวิชาการวิจัยด้านนี้เข้าฟังจำนวนมาก โดยที่ประชุมจากผู้ทรงคุณวุฒิ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้สอบถามบนเวทีเสวนาว่า เราโชคดีที่มีทัพหน้าและทัพหลังในการที่จะหลุดพ้น แต่ก็ยังมีบทเรียนและเรียนรู้ต่างๆที่ไม่ทราบว่าจะสามารถการันตีได้หรือไม่ และดีใจว่าเรื่องข้อมูลวิจัยนั้นมีความสำคัญมากในระบบเศรษฐกิจระบบสังคมของประเทศ