ปลัดมหาดไทยปิดการอบรมผู้บริหารกระทรวงมหาดไทย หลักสูตร MOI CAST เน้นย้ำ การทำงานทุกเรื่องต้องบูรณาการคนมหาดไทยด้วยกันแล้วขยายผลไปยังภาคีเครือข่ายทั้ง 7 ภาคี เพื่อหนุนเสริมการพัฒนาพื้นที่เพื่อสร้างความตระหนักถึงบริบทภูมิสังคม เพื่อบำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้กับพี่น้องประชาชนโดยรวมอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ ปลัดกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานปิดการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการหลักสูตรผู้นำนักขับเคลื่อนยุทธศาสตร์นำการเปลี่ยนแปลงสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (MOI CAST : Ministry of Interior for Change Agent for Strategic Transformation) ระดับกระทรวง ผ่านระบบ Zoom ไปยังศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนนครนายก จังหวัดนครนายก และศาลากลางจังหวัด ทุกจังหวัด
ศาสตร์พระราชาด้วยกลไก 357 คือ 3 ระดับ ได้แก่ พื้นที่/ชุมชน จังหวัด สู่ระดับประเทศ 5 กลไก ได้แก่ ประสานงานภาคีเครือข่าย บูรณาการแผน ติดตามประเมินผล การจัดการความรู้ และสื่อสารสังคม และ 7 ภาคีเครือข่าย ได้แก่ ภาคราชการ ภาคผู้นำศาสนา ภาควิชาการ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม ภาคประชาชน และภาคสื่อสารสังคม ด้วยการทำงานเป็นทีม เริ่มจากการบูรณาการงานทุกกรม รัฐวิสาหกิจ และขยายไปยังทุกกระทรวง เพราะกฎหมายและแบบแผนประเพณีการบริหารราชการแผ่นดินตั้งแต่อดีตรวมถึงความรู้สึกของพี่น้องประชาชนได้ให้การยกย่องและให้เกียรติว่า “คนมหาดไทยคือผู้นำสูงสุดของฝ่ายข้าราชการประจำ” ทั้งที่ที่ว่าการอำเภอ มี “นายอำเภอ” เป็นผู้นำ ที่ศาลากลางจังหวัดมี “ผู้ว่าราชการจังหวัด” เป็นผู้นำ ซึ่งคำว่า “ผู้นำ” มีนัยว่าต้องเป็น “คนนำทาง” ที่เดินไปด้วยกันกับภาคีเครือข่าย จึงต้องแสดงให้เห็นชัดว่าเรามีความมุ่งมั่น ความตั้งใจจริงในการที่จะบำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้กับพี่น้องประชาชน ช่วยเหลือพี่น้องประชาชน Change for Good ให้ได้รับสิ่งที่ดีในทุกด้าน “เพราะหัวใจของเราคือพี่น้องประชาชน”
การฝึกอบรมเป็นการฟื้นฟูจิตใจ ฟื้นฟูจิตสำนึกของคนมหาดไทยให้มุ่งมั่นตั้งใจในการบำบัดทุกข์ บำรุงสุข และมุ่งมั่นในการทำพาทีมคนมหาดไทยและภาคีเครือข่ายทั้ง 7 ภาคีไปทำหน้าที่บำบัดทุกข์ บำรุงสุข ซึ่งความยั่งยืนจะเกิดขึ้นได้ ทีมของแต่ละตำบลต้องทำให้ทุกหมู่บ้านมีทีมบำบัดทุกข์ บำรุงสุขแบบบูรณาการอย่างยั่งยืนให้ครบทุกหมู่บ้าน แบ่งเป็น ทีมที่เป็นทางการ คือ ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการหมู่บ้าน และทีมที่ไม่เป็นทางการ คือ ทีมจิตอาสา ต้องมีระบบคุ้ม ป๊อกบ้าน หย่อมบ้าน ที่เกิดจากการรวมตัวจิตอาสาในการดูแลซึ่งกันและกัน โดยน้อมนำหลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ผ่านโครงการพระราชดำริ 4,741 โครงการ ด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน ที่ต้องเกิดกระบวนการร่วมคิด ร่วมพูดคุยปรึกษาหารือ ร่วมทำ และร่วมรับประโยชน์ และต้องมีการสื่อสารให้สาธารณชนได้รับรู้ หมั่นลงพื้นที่ทำอย่างเต็มกำลังความสามารถ ทั้งงานราชการ งานพระศาสนา งานสังคม งานศิลปะ วัฒนธรรม งานประเพณี เพื่อให้ความรัก ความใกล้ชิด ความอบอุ่น เป็นที่ปรึกษา เป็นผู้ที่จะบอกกล่าวเล่าสิบว่าปัญหาที่เกิดขึ้นอยู่เรากำลังทำกำลังแก้ มีความหวัง ซึ่งถ้าหากเราช่วยกันสร้างทีมและพาทีมลงไปในพื้นที่เพื่อทำให้สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้น ก็จะบังเกิดประโยชน์กับพวกเราทุกคนใน 3 ประการ คือ 1) มีความสุข 2) ได้รับความรักความศรัทธาจากพี่น้องประชาชน และ 3) ได้ทำหน้าที่ข้าราชการที่ดีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นอกจากนี้ ต้องพึงรำลึกนึกถึงปณิธานที่สำคัญของพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ อดีตประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษ ที่ว่า “เกิดมาต้องตอบแทนบุญคุณแผ่นดิน” ด้วยการกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษที่ท่านได้รักษา ได้สร้างสมคุณงามความดี จนทำให้กระทรวงมหาดไทยเป็นที่พึ่ง เป็นบ้านที่เราได้มาอยู่อาศัยเพื่อทำหน้าที่บำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้กับประชาชน และหนุนเสริมให้สถาบันหลักของชาติ อันประกอบด้วย สถาบันชาติ สถาบันศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ มีความมั่นคงวัฒนาสถาพร เพื่อให้คนรุ่นต่อไปมีความสำเร็จต่อไป
ในด้านการบูรณาการแผนงานและยุทธศาสตร์” สิ่งที่ต้องหยิบยกมาเป็นประเด็นสำคัญไปสู่การบูรณาการ คือ “ทุกข์ของพี่น้องประชาชน” ที่ได้สะท้อนผ่านการสำรวจโดยระบบ ThaiQM ที่เสริมเติมเต็มระบบ TPMAP อันเป็นเป้าหมายสำคัญที่ผู้นำในระดับพื้นที่ นำโดยท่านนายอำเภอ ได้บูรณาการหน่วยงานพุ่งเป้าลงไปแก้ไขปัญหาความยากจนและความเดือดร้อนทุกเรื่องของพี่น้องประชาชน ด้วยการนำงานเป็นทีมอย่างแท้จริง ไม่ทำงานแยกส่วนเป็นไซโล ต้องมานั่งจับเข่าคุยกันเพื่อบูรณาการจัดทำแผนอย่างแท้จริง ทั้งแผนที่เสนอจากพื้นที่ขึ้นมา (Bottom up) ที่ทำให้เราเห็นปัญหาประชาชน และลักษณะการสั่งการไปยังพื้นที่ (Top down) เพื่อทำให้เราสามารถกำหนดกรอบทิศทางในการพัฒนาประเทศ
นอกจากนี้ “ในด้านการหนุนเสริมและประเมินผล” ทุกหน่วยงานต้องรู้ยุทธศาสตร์และปรับตัว Transform งานมหาดไทยครบทั้งระบบ ทั้งเรื่องคน ด้วยการปลุกจิตสำนึกคนมหาดไทยให้ขึ้นมามีทั้งภาวะผู้นำและการยอมรับนับถือด้านความรู้ความสามารถของทีม รวมทั้งระบบของการทำงานที่ต้องเท้าติดดินและลงไปทำงานร่วมกับพี่น้องประชาชน ทำให้พี่น้องประชาชนเป็นที่พึ่งของตนเองเพื่อให้เกิดการบำบัดทุกข์ บำรุงสุข แบบบูรณาการอย่างยั่งยืน คือ แม้ไม่มีข้าราชการ ประชาชนก็สามารถดูแลคนในหมู่บ้าน/ชุมชน รวมถึงการประเมินผล การสื่อสาร ต้อง Transform ทั้งหมด และต้อง “ทำทันที”
ด้านกลไกการจัดการความรู้ วิจัยและพัฒนาบุคลากร ต้องคิดว่าจะทำอย่างไรคนมหาดไทยจะมีความรู้และนำใช้อย่างถูกที่ถูกทาง เพราะ “ความสำเร็จของงานขึ้นอยู่กับคน” ที่มีลักษณะที่พึงประสงค์ คือ มีอุดมการณ์ (Passion) และทัศนคติ (Attitude) ที่ดี ตามด้วยความรู้ (Knowledge) และความสามารถ (Ability) เพื่อเป็นต้นแบบให้กับข้าราชการรุ่นใหม่ เป็นเบ้าให้กับคนที่มาอยู่ใหม่ และเป็นทีมงานที่ดีของผู้บังคับบัญชา เพื่อร่วมกันพาองค์กรไปสู่เป้าหมายการขับเคลื่อนงานเพื่อความยั่งยืน และในประเด็นสุดท้าย คือ “กลไกการสื่อสารสร้างความเข้าใจสังคมเชิงรุก” สิ่งที่สำคัญคือ “ต้องทำอย่างต่อเนื่อง” เพราะความต่อเนื่องคือพลังที่จะทำให้เกิดการพัฒนาที่ยังยืน หรือที่เราเรียกว่าการสื่อสารคือพลัง ด้วยการสื่อสารผ่านพี่น้องประชาชนอย่างต่อเนื่อง ลงพื้นที่อย่างต่อเนื่อง ทำให้พี่น้องประชาชนเกิดความมั่นใจ หรือที่เรียกว่า “วิสฺสาสปรมา ญาตี : ความสนิทสนมเป็นญาติอย่างยิ่ง” ดังนั้นถ้าเราสนิทสนมแล้ว การสื่อสารจะทำได้โดยง่าย ซึ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นการน้อมนำหลักการทรงงานที่ได้พระราชทานถึงการสื่อสารที่สำคัญ คือ ต้องสื่อสารทุกกระบวนการขั้นตอนด้วยการสร้างการมีส่วนร่วม ฝึกปฏิบัติ เฉกเช่นล้นเกล้าฯ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินประพาสไปยังนานาประเทศ และประพาสตามหัวเมืองต่างจังหวัดอย่างใกล้ชิดกับราษฎร ซึ่งพระองค์ท่านทรงทำอย่างต่อเนื่องและจริงจัง ทำให้เกิดผลลัพธ์ คือ ความเชื่อมั่นศรัทธาจากราษฎรอย่างแท้จริง โดยเริ่มจากการบูรณาการคนมหาดไทยด้วยกันขยายผลไปยังทีมภาคีเครือข่ายทั้ง 7 ภาคี เพื่อหนุนเสริมการพัฒนาพื้นที่ให้สร้างความตระหนักถึงบริบทภูมิสังคม เพื่อบำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้กับพี่น้องประชาชนโดยรวมอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน และขอให้รำลึกนึกถึงเสมอว่าอนาคตของกระทรวงมหาดไทยอยู่ที่พวกเรา อนาคตที่ดีที่สดใสของพี่น้องประชาชนอยู่ที่พวกเรา และขอให้นำสิ่งดี ๆ ที่คณะวิทยากรและผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงมหาดไทยได้ให้ข้อแนะนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์กับกระทรวงมหาดไทยและทางราชการ อันจะยังประโยชน์ให้พี่น้องประชาชนได้มีความสุขอย่างยั่งยืน
