8 ส.ค.65 - เครือข่ายองค์กรงดเหล้า เดินหน้าหนุนชุมชนสู้เหล้า ถอดบทเรียน 5 ชุมชน จ.สุโขทัย เป็นแบบอย่างแหล่งเรียนรู้ขยายผลสร้างชุมชนสู้เหล้าทั่วประเทศ
สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) เดินหน้าอย่างต่อเนื่อง สนับสนุนและติดตามผลการดำเนินงานของชุมชนสู้เหล้า ภายใต้กรอบแนวคิดการทำงานยุทธศาสตร์พื้นที่อำเภอบูรณาการ 5 ขยาย โดยล่าสุดนำคณะเครือข่ายงดเหล้าลงพื้นที่ อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ศึกษาผลสำเร็จการทำงานของชุมชนคนสู้เหล้า พร้อมถอดบทเรียนเป็นแบบอย่างแหล่งเรียนรู้ขยายผล
นายธีระ วัชรปราณี ผู้จัดการสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) กล่าวว่า “ชุมชนสู้เหล้า” เป็นแกนกลางและมีกลุ่มเป้าหมายครอบคลุมในกลุ่มเด็กเยาวชนหน้าใหม่, การปรับสภาพแวดล้อม และการลดละเลิกนักดื่มหน้าเก่าภายใต้แผนกรอบยุทธศาสตร์ 5 ขยาย ประกอบด้วย
- ด้านขยายความเข้มแข็งของนโยบายในระดับอำเภอ และเสริมพลังความร่วมมือของภาคีเครือข่าย
- ด้านขยายปรับสภาพแวดล้อมสร้างกระแส งานรณรงค์ งานบุญงานศพ ร้านค้าต้นแบบ ชุมชนต้นแบบ คนต้นแบบ และการประชาสัมพันธ์พร้อมกับการบังคับใช้กฎหมาย และการจัดการผู้ผลิต ผู้ขาย การส่งเสริมการตลาด
- ด้านขยายการป้องกันนักดื่มหน้าเก่า สู่หน้าใหม่ ในกลุ่มเยาวชน นักเรียน รวมทั้งการเข้าใจในค่านิยมการดื่มความเชื่อในท้องถิ่นที่มีส่วนกระตุ้นให้เกิดเกิดนักดื่มหน้าใหม่
- ด้านขยายการบำบัดรักษาช่วยเหลือ ทั้งกลไกของราชการ และการช่วยเหลือโดยภาคประชาสังคม เช่น สติบำบัด ใกล้บ้านสมานใจ , Family Club , กระบวนการชวน ช่วย เชียร์โดยชมรมคนหัวใจเพชร เป็นต้น
- ด้านขยายการใช้ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อกำหนดแนวทางสะท้อนการดำเนินงานและสื่อสารสาธารณะ
ทั้งนี้ การลงพื้นที่ศึกษาดูงานของเครือข่ายงดเหล้า จ.สุโขทัย ในครั้งนี้ มีการถอดบทเรียนในชุมชน 5 แห่ง ของจ.สุโขทัย ประกอบด้วย
- ชุมชนบ้านศรีสังวร ต.ป่ากุมเกาะ อ.สวรรคโลก
- บ้านเจ็ดธรรมาสน์ ต.ในเมือง อ.สวรรคโลก
- บ้านริมธารา ต.เขาแก้วศรีสมบูรณ์ อ.ทุ่งสเลี่ยม
- บ้านป้อม ต.บ้านป้อม อ.คีรีมาศ
- บ้านท่าด่าน ต.ป่างิ้ว อ.ศรีสัชนาลัย
ทั้ง 5 ชุมชน จะมีผู้ใหญ่บ้านเป็นแกนนำเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ลูกบ้าน ซึ่งทุกคนต่างก็เคยประสบปัญหาผลกระทบจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และไม่อยากให้ลูกหลานหรือคนในชุมชนต้องได้รับผลกระทบซ้ำ ๆ เดิม ๆ เช่น
- ผู้ใหญ่บรรเจิด บ้านท่าด่าน และ ผู้ใหญ่ตา บ้านป้อม ก็เคยเป็นนักดื่มเมาหัวราน้ำ แต่ด้วยเห็นปัญหามากขึ้นและมีประชาคมงดเหล้ามาชักชวนให้เปลี่ยนเส้นทางกลับตัวกลับใจใหม่ “หันมาพัฒนาชุมชนโดยจะเริ่มจากรณรงค์งดเหล้าเข้าพรรษาก่อน จากนั้นจึงนำไปสู่กิจกรรมในเชิงบุญประเพณีอย่างต่อเนื่องทุกปี” เมื่อชวนเขาเลิกเหล้าได้แล้วก็ต้องต่อยอดไปถึงเรื่องของการส่งเสริมให้มีรายได้ ไม่ใช่ชวนเลิกเหล้าอย่างเดียวแล้วจบ เช่น เขามีฝีมือการทำผลิตภัณฑ์ของใช้ หรืออาหาร หรือปลูกพืชผักจำหน่าย เป็นการส่งเสริมอาชีพคนในชุมชน เมื่อสร้างผลิตภัณฑ์ชุมชนขึ้นมาแล้วก็ช่วยด้านการตลาดเพื่อให้มีรายได้ที่ยั่งยืน
- ขณะเดียวกันก็รณรงค์เพื่อป้องกันนักดื่มหน้าใหม่ไปด้วย โดย 5 ชุมชนนี้ สามารถเป็นแรงบันดาลใจหรือเป็นแนวทางให้กับชุมชนอื่น ๆ ได้ ในการรณรงค์ลดละเลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ต้องมองในหลายมิติ ไม่ใช่มิติสุขภาพอย่างเดียว และไม่ต้องกังวลแล้วว่าเขาเลิกเหล้าแล้วจะกลับไปดื่มอีกหรือไม่
นางสายปิ่น แก้วเกตุ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 2 ต.เขาแก้วศรีสมบูรณ์ อ.ทุ่งสเลี่ยม จ.สุโขทัย ผู้นำชุมชนคนสู้เหล้าบ้านริมธารากล่าวว่า ปัจจัยที่ทำให้การรณรงค์งดเหล้าของชุมชนประสบความสำเร็จ สิ่งสำคัญอันดับแรก คือ ทีมงานจิตอาสาที่มาทำงานด้วยใจและมีการสื่อสารที่ชัดเจนต่อชุมชน “ในการทำงานเรานำประสบการณ์ตรงของครอบครัวตนเองเป็นตัวอย่างด้วย สามีและพ่อดื่มเหล้าหนักมาเป็นระยะเวลา 40 กว่าปี แต่สามารถเลิกได้เพราะครอบครัว โดยเฉพาะลูกสาวที่เห็นพ่อดื่มเหล้าหนักและอาละวาด เอะอะโวยวายทุกครั้ง ทำให้ลูกอายกลายเป็นคนเก็บตัวไม่กล้าเข้าสังคมเราเป็นแม่เมื่อรู้สาเหตุก็ตกใจจึงคุยกับพ่อเขา ๆ อยากให้ลูกมีความสุข ก็จะค่อยๆห่างเหล้าและเลิกในที่สุด ซึ่งเราสามารถพูดได้เลยว่าครอบครัวเราก็มีคนติดเหล้าหนักมากแต่ยังเลิกได้และครอบครัวกลับมามีความสุข อยากให้กำลังใจครอบครัวที่มีปัญหาแบบเดียวกันว่าคุณก็สามารถทำได้”
นายสมบัติ ตาละสา อายุ 50 ปี คนหัวใจเพชร ม.6 บ้านเจ็ดธรรมาสน์ ต.ในเมือง อ.สวรรคโลก ที่เห็นความสำคัญของครอบครัวโดยเฉพาะลูกชาย ที่เป็นแรงบันดาลใจในการเลิกดื่ม และตัดสินใจหักดิบเลิกเหล้า เล่าว่า
- ตอนลูกชายอยู่อนุบาล 3 เขาเดินมาพูดว่า เมื่อไหร่พ่อจะเลิกเหล้า ผมสะท้อนใจไม่อยากให้ลูกจำภาพพ่อแบบนั้น จึงหักดิบเลิกเหล้าในวันรุ่งขึ้นเลย เลิกตอนอายุ 25 ปีช่วงแรกที่มีความอยากดื่ม ก็หาวิธีดึงความสนใจออกเหล้าโดยการเคี้ยวหมากฝรั่งบ้าง ดื่มนมถั่วเหลืองบ้าง และออกกำลังกายไปเตะฟุตบอลกับเพื่อนบ้าง เมื่อลูกชายเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่พ่อไม่ดื่มเหล้าไม่สูบบุหรี่ ลูกชายผมก็ไม่แตะ 2 สิ่งนี้เลย ซึ่งครอบครัวเป็นกำลังใจที่สำคัญที่สุด
ด้านนางสาวเมธานี กรองแก้ว (น้องเมย์) นักศึกษาชั้นปีที่ 2 มรภ.อุตรดิตถ์ และในฐานะลูกหลานชาวสุโขทัย กล่าวว่าบทบาทของเครือข่ายเยาวชนรณรงค์ลดละเลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เข้ามาร่วมทำงานอยากเห็นชุมชนของตนเป็นสังคมที่มีความสุข ร่วมกับเพื่อน ๆ ออกไปรณรงค์ประชาสัมพันธ์ตามเทศกาลต่าง ๆ ตามร้านค้าก็จะไปประชาสัมพันธ์ให้ทราบในเรื่องของข้อกฎหมายห้ามขายเวลาไหนหรือห้ามขายให้เยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปี เพื่อที่ร้านค้าจะได้ไม่ทำผิดกฎหมาย
•
นอกจากนี้ เราก็จะช่วยกันทำเพจ SDN สุโขทัย ทำสื่อออนไลน์หรืออินโฟกราฟฟิก ประชาสัมพันธ์ไปยังกลุ่มเยาวชนด้วยกัน ให้ทราบถึงโทษของการดื่ม โดยเครือข่ายเยาวชนจะมี กศน.เป็นตัวกลางขับเคลื่อน ในการดึงเยาวชนมาร่วมทำงาน
จะเห็นได้ว่าการรณรงค์ลดละเลิกการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ของทั้ง 5 ชุมชน ได้ให้ความสำคัญในทุกด้าน ทั้งเรื่องของความเป็นอยู่โดยต้องมีอาชีพรายได้ คนในครอบครัวมีความปลอดภัย สุขภาพดีและมีความสุข ขณะเดียวกันยังให้ความสำคัญกับเยาวชนโดยดึงเข้ามาทำงานด้านการป้องกันนักดื่มหน้าใหม่ ใช้ศักยภาพของคนรุ่นใหม่ในการสื่อสารถึงเพื่อนวัยเดียวกัน ผ่านเครือข่าย กศน. เป็นตัวกลางในการขับเคลื่อนงานเยาวชน ซึ่งเครือข่ายงดเหล้าภาคเหนือตอนล่าง จ.ตาก นครสวรรค์ สุโขทัย อุตรดิตถ์ และเพชรบูรณ์ ได้ระดมความคิดพร้อมนำเสนอภาการขับเคลื่อนประชาคมงดเหล้าของแต่ละจังหวัด และแผนดำเนินการยกระดับกิจกรรมขยายสู่ระดับอำเภอตามยุทธศาสตร์