เนื่องจากวันที่ 15 สิงหาคม 2565 เป็นวันที่ดาวเสาร์จะอยู่ในตำแหน่งที่ใกล้โลกที่สุดในรอบปี ห่างจากโลกประมาณ 1,325 ล้านกิโลเมตร Backbone MCOT จึงขอนำเรื่องเล่าของดาวเสาร์ ราชาแห่งวงแหวน ตามตำนานกรีกมาเล่าให้ทุกคนฟังกันค่ะ
ชื่อของดาวเสาร์นั้นมาจาก “เทพโครนอส (Chronos)” ในภาษากรีก หรือที่ชาวโรมันเรียกเทพโครนอสว่า “แซทเทิร์น” คำนี้ยังเป็นที่มาของชื่อวันเสาร์ Saturday หรือ Saturn’s Day อีกด้วย
รู้จักเทพโครนอส
“โครนอส (Chronos)” เป็นหนึ่งในเทพไททัน จากทั้งหมด 12 องค์ รูปร่างใหญ่มหึมา เป็นลูกของอูรานอส หรือ ยูเรนัส (Uranus) กับไกอา (Gaia) ได้รับความนับถือให้เป็นเทพแห่งกาลเวลาและการเกษตร
อูรานอส เคยขังลูก ๆ เอาไว้ในนรกทาร์ทารัส เหตุการณ์นี้ทำให้ไกอาโกรธมาก เพราะไม่ว่าจะมีลูกกี่คน อูรานอสก็จะโยนลูกลงไปในทาร์ทารัสทุกคน ไกอาจึงเดินทางไปทาร์ทสารัส ขอให้ลูกสักคนไปช่วยกำจัดอูรานอส และในครั้งนั้น “โครนอส” คือผู้อาสา
โครนอสเคยถูกจับขังอยู่ในนรกทาร์ทารัสโดยอูรานอส พ่อของตน ในตอนนั้นไกอาโกรธอูรานอสมาก ที่ไม่ว่าจะมีลูกด้วยกันกี่คน อูรานอสก็จับลูกโยนลงไปในทาร์ทารัสทั้งหมด ไกอาจึงเดินทางไปในทาร์ทารัส และขอให้ลูกสักคนหนึ่งไปช่วยกำจัดอูรานอส คนที่อาสาในตอนนั้นคือโครนอสนั่นเอง
ไกอามอบเคียวให้โครนอสใช้เป็นอาวุธต่อสู้ โครนอส จัดการอูรานอสได้สำเร็จ ก็ได้ยึดครองสวรรค์ครองบัลลังก์แทนพ่อ และปล่อยพี่น้องไททันออกจากทาร์ทารัส มอบหมายหน้าที่ต่าง ๆ ให้ช่วยกันดูแลโลก รวมทั้งแต่งตั้งเทพีรีอา (Rhea) หนึ่งในพี่น้องไททันของตนเองเป็นราชินี แต่โครนอสก็ไม่ได้ช่วยเหลือพี่น้องกลุ่มอื่นออกมา ช่วยเหลือเพียงกลุ่มเทพไททันเท่านั้น ทำให้ไกอาโกรธมาก สาปแช่งโครนอสให้มีชะตากรรมเหมือนกับอูรานอส (แต่ในบางตำนานก็บอกว่าอูรานอสเป็นผู้สาปแช่งตอนที่โดนโค่นบัลลังก์) ด้วยความกลัว เมื่อมีลูกกับรีอาก็จับลูกกลืนลงท้องให้หมด จนกระทั่งรีอาทนไม่ไหว วางแผนกับไกอาให้โครนอสกลืนก้อนหินแทนลูกคนสุดท้องอย่าง “เทพซูส (Zeus)” และนำซูสไปซ่อน จนกระทั่งซูสโตขึ้น ก็ได้วางแผนกับรีอาและไกอา ทำน้ำยาสำรอกให้โครนอสดื่มเพื่อสำรอกเอาพี่ ๆ ออกมา และต่อสู้กับโครนอส เพื่อโค่นอำนาจยึดบัลลังก์ ท้ายที่สุด ซูสก็สามารถเอาชนะโครนอสได้ และจับโยนกลับไปในทาร์ทารัส และอยู่แบบนั้นเหมือนเดิม
เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย
ชื่อดาวบริวารบางดวงของดาวเสาร์ ก็มีที่มาจากเทพรอบตัวของโครนอส เช่น ดวงจันทร์ไททัน (Titan) ดวงจันทร์บริวารดวงแรกที่ถูกค้นพบ ตั้งชื่อตามกลุ่มไททัน พี่น้องของโครนอส ดวงจันทร์รีอา ก็มีที่มาจากชื่อชายาของโครนอส เป็นต้น
ขอบคุณข้อมูลจาก
- คอสมอส. (2561). เทพกรีกและหมู่ดาว : Greek Mythology of The Constellations. กรุงเทพฯ: ไทยควอลิตี้บุ๊คส์.
- มาลัย (จุฑารัตน์). (2557). ตำนานกรีก-โรมัน (ฉบับสมบูรณ์). กรุงเทพฯ: พิมพ์คำ.