ย้อนอดีตด้วยความคิดถึง ภาพหนังสือรวมเพลงที่ออกจำหน่ายตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2480 ที่รวบรวมเนื้อเพลงที่ได้รับความนิยมจากสื่อต่าง ๆ ทั้งแผ่นเสียง ละคร ภาพยนตร์ วิทยุ ซึ่งมีชื่อเรียกแต่งต่างกันไป เช่น สมุดเพลง ชุมนุมเพลง สมุดบทเพลงร้อง ที่สะท้อนให้เห็นค่านิยมและความเคลื่อนไหวในวงการเพลงแต่ละยุคสมัยเอาไว้อีกด้วย
หนังสือรวมเพลงพบว่ามีจัดพิมพ์ออกจำหน่ายตั้งแต่ช่วง พ.ศ. 2480 โดยรวบรวมเนื้อเพลงที่ได้รับความนิยมจากสื่อต่างๆ เช่น แผ่นเสียง ละคร ภาพยนตร์ รำวง วิทยุ ฯลฯ มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป บ้างเรียกสมุดเพลง ชุมนุมเพลง สมุดบทเพลงร้อง เป็นต้น ส่วนใหญ่มักเป็นการรวมเพลงเอกที่ได้รับความนิยมของนักแต่งเพลงและศิลปินที่มีชื่อเสียงในยุคนั้น เช่น นารถ ถาวรบุตร์, ชลอ ไตรตรองศร, ล้วน ควันธรรม, ป. ชื่นประโยชน์,สมยศ ทัศนพันธ์ เป็นต้น เนื้อหาภายในเล่มนำเสนอเนื้อเพลงและโน้ตเพลงพร้อมชื่อผู้ประพันธ์เพลงและผู้ขับร้อง หากบทเพลงนั้นนำมาจากแผ่นเสียงละครหรือภาพยนตร์ก็จะมีรายละเอียดข้อมูลดังกล่าวประกอบด้วย
ต่อมาช่วงต้น พ.ศ. 2500 หนังสือรวมเพลงได้พัฒนาเนื้อหาภายในเล่มมากขึ้น โดยมีรูปแบบคล้ายสิ่งพิมพ์ต่อเนื่องประเภทนิตยสาร โดยเนื้อหาภายในเล่มได้รวบรวมเนื้อเพลงที่ได้รับความนิยมในขณะนั้น อีกทั้งยังนำเสนอเนื้อหาอื่น ๆ ที่น่าสนใจในรูปแบบคอลัมน์ ไม่ว่าจะเป็นการรายงานผลการจัดอันดับเพลงยอดนิยมในรอบเดือน โน้ตเพลงฉบับสมบูรณ์ แนะนำครูเพลงและศิลปิน ปกิณกะด้านดนตรีที่น่าสนใจทฤษฎีโน้ตสากลเบื้องต้น ตลอดจนบอกเล่าข่าวสารต่าง ๆ ในแวดวงดนตรี พร้อมภาพประกอบสี่สีสวยงามของนักร้องที่มีชื่อเสียง และยังมีคอลัมน์ที่ผู้อ่านสามารถมีส่วนร่วมได้ เช่น การตอบปัญหาเพลง หรือการส่งคำถามเกี่ยวกับศิลปิน
หนังสือรวมเพลงในอดีต สามารถสะท้อนให้เห็นถึงความนิยมในบทเพลงของแต่ละยุคสมัย และยังนำเสนอความเคลื่อนไหว รวมถึงข่าวสารต่าง ๆ ในแวดวงดนตรีของไทยเอาไว้อีกด้วย
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร
