จากประเด็น การส่งต่อข้อความในสื่อออนไลน์ คนท้องสามารถดื่มน้ำกระท่อมได้ และไม่ส่งผลต่อสุขภาพและทารกในครรภ์ เรื่องนี้ ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข พบว่าเป็น “ข้อมูลเท็จ”
ประเทศไทยมีการใช้ “ใบกระท่อม” หลายรูปแบบ
- บดเป็นผง
- ละลายน้ำดื่ม
- เคี้ยวใบสด
แบบวิถีชุมชน
นิยมเคี้ยวใบสด เคี้ยวเหลือแต่กากแล้วคายออก หรือเอาใบมาย่างให้เกรียมและตำให้ละเอียดผสมกับน้ำพริกรับประทานเป็นอาหาร เพื่อให้มีแรงทำงาน สามารถทำงานกลางแจ้งได้โดยไม่เหนื่อย
ภูมิปัญญาหมอพื้นบ้าน
ใช้เป็นยาแก้ปวดท้อง แก้บิด ท้องเสีย แก้ปวดเมื่อย ทำให้นอนหลับ และระงับประสาท โดยจะนำส่วนของเปลือกและใบกระท่อมมาใช้เป็นยารักษาแก้ท้องร่วง ปวดท้อง ลดอาการปวดบิดถ่ายเป็นเลือด ใช้รักษาโรคกระเพาะอาหาร โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคผิวหนัง โดยการเคี้ยวใบกระท่อมที่แกะก้านใบออก อาจกลืนหรือคายกาก แล้วดื่มน้ำตาม
สรรพคุณ และคำเตือน
สารเสพติดที่พบในใบกระท่อม
ไมทราไจนีน (Mitragynine) เป็นสารจำพวกอัลคาลอยด์ ออกฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง (CNS depressant) เช่นเดียวกับยาเสพติดกลุ่มเดียวกัน เช่น psilocybin LSD และ ยาบ้า
ข้อมูลรายงานการศึกษาวิจัยจากการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับผลลัพธ์ของมารดาและทารกที่ได้รับกระท่อมก่อนการคลอด โดยกลุ่มมารดาที่ใช้กระท่อมระหว่างตั้งครรภ์ 6 ราย ช่วงอายุ 37-39 ปี ซึ่งมีเหตุผลการใช้ที่ต่างกันออกไป เช่น ใช้เพื่อการลดอาการปวด ลดความวิตกกังวล บรรเทาอาการถอนยากลุ่ม Opioid และใช้เพื่อมีผลคล้ายกลุ่ม Opioid
ผลการวิเคราะห์พบว่า 6 กรณีศึกษา มารดาที่ได้รับกระท่อมก่อนคลอด
มารดาและทารกมีอาการถอนยากระท่อม ซึ่งได้รับกระท่อมรูปแบบที่แตกต่างกัน เช่น บางรายดื่มชากระท่อม เป็นเวลา 3-4 ครั้งต่อวัน , บางรายดื่มชากระท่อมเป็นประจำทุกวัน บางรายใช้กระท่อมเป็นประจำทุกวัน ขนาด 18 – 20 กรัม ฯลฯ
อาการของมารดาที่มีอาการถอนยาจากกระท่อมจะแสดงอาการวิตกกังวล ขนลุกกระสับกระส่าย เหงื่อออกมากผิดปกติ
ในส่วนของทารก 5 ราย พบอาการขาดยาในทารก (Neonatal Abstinence Syndrome : NAS) ที่มารดาใช้สารเสพติดประเภท เฮโรอีน และกลุ่มบรรเทาอาการปวดหรือยาแก้ปวด ซึ่งมีอาการหายใจหอบ เร็ว ถ่ายเหลว อาเจีย ตัวสั่น เกร็ง เป็นต้น
ทั้งนี้มีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดความซับซ้อนของกระท่อมต่อการเกิดอาการถอนยา (Wright,2021) และปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลการศึกษาการใช้น้ำกระท่อมใหญิงตั้งครรภ์ที่แน่ชัด หากหญิงตั้งครรภ์ที่มีความประสงค์ใช้กระท่อมควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้เพื่อความปลอดภัยของมารดาและทารก
สุรปคือ : รายงานผลลัพธ์ของมารดาและทารกที่ได้รับกระท่อมก่อนการคลอดว่า ส่งผลต่อเด็กในครรภ์ทำให้ทารกแรกเกิดมีอาการถอนยา แต่ทั้งนี้มีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดความซับซ้อนของกระท่อมต่อการเกิดอาการถอนยา
*** หากหญิงตั้งครรภ์ที่มีความประสงค์ใช้กระท่อมควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้เพื่อความปลอดภัยของมารดาและทารก
ที่มา : ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมแห่งประเทศไทย Anti-Fake News Center Thailand