“ ตำนานของผีตะกร้า หรือหน่าโกว มีอยู่ว่า ในคืนวันไหว้พระจันทร์เมื่อนานมาแล้ว นานไกลโพ้น มีพี่น้องผู้หญิงสามคน ไปไหว้พระจันทร์ แล้วเดินชมงานเทศกาลในเวลากลางคืน เธอทั้งสามหายเข้าไปในป่า คำนานหนึ่งว่าเธอจมน้ำตาย บางตำนานว่าไม่มีใครได้พบเธออีก เหลือเพียงตะกร้าใส่ของตกทิ้งไว้ ต่อมา ทุกๆ คืนวันไหว้พระจันทร์ จะมีคนนำตะกร้านั้นมาคลุมด้วยเสื้อ แล้วอัญเชิญวิญญาณของสามพี่น้อง มาเพื่อพูดคุยสอบถามเรื่องราวที่อยากรู้ เรื่องที่คนขอหรือถามกันมากที่สุดคือ ความรัก โชคลาภ พิธีอัญเชิญผีตะกร้า กลายเป็นการละเล่นในคืนไหว้พระจันทร์ พบเห็นได้ในชุมชนจีนเก่า ภาษาจีนเรียกว่า หน่าโกว หน่า หมายถึงตะกร้า โกว หมายถึงผู้หญิง ”
ใครๆก็เล่นหน่าโกวได้ ถ้าทำการเชิญวิญญาณอย่างถูกต้อง ใช้อุปกรณ์ ที่เหมาะสม ความคล้ายของหน่าโกว เทียบได้กับ ผีกระด้ง ของไทย หรือ ผีถ้วยแก้ว ถ้าจะเล่นหน่าโกวให้เฮี้ยนๆ ต้องใช้ตะกร้าจีน ตะกร้าสานด้วยไม้ไผ่ที่เห็นชินตาเวลาอาม่าไปตลาดหรือไปไหว้เจ้า ตะกร้ายิ่งเก่ายิ่สดี เวลาเล่นหน่าโกวคือช่วงเวลาหลังไหว้พระจันทร์แล้ว ผู้เชิญวิญญาณจะเอาคะกร้ามาใส่เสื้อ เสื้อต้องเสื้อจนที่ผู้หญิงใส่ เพื่อให้ดูเหมือนคน จากนั้นจะกล่าวคำอัญเชิญวิญญาณ โดนจะนำตะกร้าไปแกว่งใกล้แหล่งน้ำ เพราะเชื่อว่าวิญญาณของอาโกวจะขึ้นมาจากน้ำ ยุคปัจจุบัน หาห้วย หนองลำคลองลำบอกเล่นหน่าโกวในเมื่อก็ตัดท่อน้ำไปได้เช่นกัน เมื่อเชิญวิญญาณมาแล้วก็สอยถาม เสร็จพิธีก็เชิญกลับ
เดี๋ยวนี้หน่าโกวหาดูได้ยาก ถ้าจะดูหน่าโกวลองไปที่ชุมชนจีนเก่าใกล้แม่น้ำ เช่น ตลาดน้อย หน่าโกวเป็นการละเล่นโบราณที่หาดูยาก อยากชวนไปบองสัมผัสบรรยากาศจริงๆ สนุกมากกว่าน่ากลัว
ต่อไปเป็คำอัญเชิญวิญญาณ ขอขอบพระคุณท่านเจริญ ตันมหาพราน ปราชญ์ท้องถิ่นชุมชนเก่า
บทเชิญมา
(จีน)เชี่ยตั่วโกว ตั่วโกว บ่ต่อฉู่(เชิญอาโกวคนโต อาโกวคนโตไม่อยู่บ้าน)
(จีน) เชี่ยหยี่โกว หยี่โกว ไอ๊เจียฉู่(เชิญอาโกวคนรอง อาโกวคนรองจะเฝ้าบ้าน)
(จีน) เชี่ยซาโกว ชิวจัว บั๊วะฮุ่ง ต๊วยลื่อขื่อ(เชิญอาโกวลำดับสาม อาโกวลำดับที่สาม หวีผม ทาแป้ง แล้วตามมา)
บทร้องเชิญ
(จีน) น๊าปึ่งโกว น๊าปึ่งซิ้ง(ตะกร้าข้าว ตะกร้ามีวิญญาณ)
(จีน) พิงซัว ก๊วยไฮ้ ไหล่ทิวติ๊ง(ข้ามเขา ข้ามทะเล มาเหลาหวาย)
(จีน) ทิวติ๊ว ปักหน่าปึ่ง(เอาหวายมามัดเป็นตะกร้าข้าว)
(จีน) หน่าปึ๊งเหลา โกวอู่ชิ้ง(ตะกร้าเก่า จะมีวิญญาณ)
(จีน) พัวซัว ป้วยเนี่ยไหล่ โพวติ๊ง(ข้ามเขา ข้ามทะเลมาตั้งรกรากที่ไทย)
(จีน) หนั่งนั้ง ต๊าอาโกวเหลา อาโกวยูเหลายูอู๋ชิ้ง(ทุกๆคนว่าอาโกวแก่(ตะกร้าเก่า) อาโกวยิ่งแก่(ตะกร้ายิ่งเก่า) ยิ่งมีวิญญาณ
บทเชิญกลับ)
(จีน) ยิกเลาะ ไซซัว แหม่ฮึ้งซี้ แถๆ ฉู่ๆ กวยมิ๊งลี้(พระอาทิตย์ลับเขา ทุกๆบ้านปิดประตูแล้ว)
(จีน) โกยง้อ เจียวอะ เจาเหียะเหลียว ไก้ ห่าน นก กลับรังแล้ว(ไอ๊เกี่ยอาโกว ถุยติ่งงี๊)
(จีน) ขอเชิญอาโกวกลับบ้านด้วย
อุปกรณ์
ตะกร้าโบราณใส่เสื้อผู้หญิง ในตะกร้ามีสายวัดหรือไม้บรรทัด
กรรไกร 1 อัน
ปากกา 1 ด้าม
ธูป 1 ดอกไปเชิญที่ แหล่งน้ำหรือท่อน้ำ
ผู้ถือตะกร้า 2 คน
#เครดิตเบิกฟ้าไทยจีน
#เครือข่ายท่องเที่ยวภาคประชาสังคม